Podpisano Program Rewitalizacji i Eksploatacji Hałd Węglowych

Program Rewitalizacji i Eksploatacji Hałd Węglowych to odpowiedź na cele strategiczne w zakresie transformacji energetycznej i bezpieczeństwa energetycznego, w tym Polityki energetycznej Polski do 2040” i Strategii Grupy Enea

Grupa szuka optymalizacji surowcowych i innowacyjnych form/źródeł pozyskania surowca. Ma dwa zasadnicze cele: rewitalizacja terenów kopalnianych i przygotowanie ich pod instalacje OZE – redukcja obciążeń środowiska oraz odzyskanie dobrej jakości węgla

Technologie odzysku węgla mają zastosowanie na świecie i przynoszą zakładane efekty środowiskowe i ekonomiczne.

Zapotrzebowanie na węgiel jest istotne co przekłada się na obecnie kształtujące się ceny węgla, które sięgają poziomu 3 tys. zł za tonę. Eksperci szacują., że w tym roku zabraknie 11 mln ton surowca, z czego mniej więcej 6 mln ton zabraknie w energetyce i 5 mln ton sektorze komunalno-bytowym.

Rozwiązaniem w tej sytuacji może stać się odzysk węgla już wydobytego i zgromadzonego na hałdach. Odzysk ten może okazać się szczególnie ważny w kontekście Polityki energetycznej Polski, która zaznacza, że będziemy dążyć do pokrycia zapotrzebowania własnymi zasobami.

Na terenie Polski zidentyfikowano 153 obiekty, w których składowane są odpady wydobywcze, zajmujące łącznie powierzchnię 11 308,8 ha. Na Śląsku znajduje się ok. 130 hałd. Szacuje się, że w odpadach powęglowych zgromadzone jest od kilku do kilkunastu procent węgla. Parametry sortymentów węglowych wydzielonych z hałd pogórniczych nie odbiegają znacząco od jakości węgla dostarczanego przez kopalnie.

Zakładając, że w każdej z hałd zawartość węgla wynosi od 8% do 15%, a każda z hałd ma wielkość ok. 10 mln ton, możliwy do pozyskania węgiel ze wszystkich hałd to ok. 130 mln ton, a więc zasoby pokrywające kilkuletnie zapotrzebowanie polskiej energetyki.

Dziś można bezpiecznie założyć, że zagospodarować można ok. 50% hałd pogórniczych, co pozwoli na pozyskanie ok. 75 mln ton. Instalacja modułowa do pozyskiwania węgla z hałd może wyprodukować ok. 90 tys. ton węgla rocznie.

Szacowana wartość CAPEX dla takiej inwestycji (10 modułowych instalacji) to około 150 mln zł, a OPEX kształtuje się na poziomie 50 mln zł. Czas eksploatacji zależy od ilości użytych instalacji. Jednocześnie na hałdzie może pracować kilka instalacji, co wpływa na czas zagospodarowania hałdy. Należy podkreślić, że cena odzyskania węgla z hałd jest kilkukrotnie niższa od ceny jego wydobycia metodami górniczymi.

Technologie odzysku węgla ze zwałowisk są znane i opierają się na procesach stosowanych w zakładach przeróbki mechanicznej węgla kamiennego (Spółki MAP - Grupa CZG, Haldex) Materiał mineralny pozyskiwany w procesie wydzielania węgla z hałd może znaleźć szerokie zastosowanie w budownictwie, a teren po rekultywacji hałd może zostać wykorzystany dla potrzeb budowy instalacji OZE.

Odzyskiwanie materiału z hałd jest zjawiskiem normalnym w miejscach już zlikwidowanych zagłębi węglowych w Europie. Tego rodzaju rewitalizacja miała miejsce w Niemczech Czechach, Wielkiej Brytanii czy Belgii.

Procesom eksploatacji węgla oraz jego przeróbce towarzyszy skała płonna, stanowiąca odpady pogórnicze. Szacuje się, że 1 tonie węgla towarzyszy ok. 0,4–0,5 tony odpadów.

· W ramach redukcji obciążeń środowiska spowodowanych wydobyciem węgla oraz udostępnienia zdegradowanych terenów pogórniczych w celu rozwoju innowacyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym możliwe jest wdrożenie programu eksploatacji hałd

· Tereny lokowania odpadów powęglowych generują duże ryzyko środowiskowe w postaci m.in.: pożarów endogenicznych, trwałej degradacji gruntów i terenu, pylenia, odorów, zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, zagrożeń termicznych, braku możliwości rekultywacji terenu oraz emisji szkodliwych związków chemicznych

· Z obiektów tych ma także miejsce emisja gazów pożarowych i pyłu do atmosfery oraz szkodliwych substancji do wód powierzchniowych i podziemnych oraz gleby (toksyczne metale – takie jak żelazo, mangan, aluminium, rtęć i arsen uwalniane są do cieków wodnych).

Odzysk węgla z hałd jest uzasadniony zarówno ekonomicznie, jak i środowiskowo. Dodatkową możliwością może być również odzysk surowców krytycznych. Poszukiwanie i eksploatacja surowców antropogenicznych nie wymaga uzyskania koncesji.