Kawa, czy herbata?
Odwieczne pytanie, co lepiej pić o poranku. Kawę, czy herbatę? Ile ludzi tyle opinii i przekonań. Jakie zalety mają kawa i herbata? Który napój będzie lepszym wyborem zdrowotnym?
Kawa na pobudzenie i na zdrowie?
Napar z mielonych ziaren kawowca jest najpopularniejszym napojem pitym każdego dnia przez większość z nas. Rozpoczynamy od niej dzień, a później kilkukrotnie towarzyszy nam w ciągu całego dnia. Preferowana jest główne ze względu na swój niepowtarzalny smak oraz aromat. Głęboki, ciemny oraz pięknie pachnący napój pobudza do działania. Co ciekawe już sam zapach ziaren kawy działa energetyzująco i pozytywnie nastraja na początek dnia. Jej główny składnik, kofeina jest alkaloidem o pobudzającym działaniu. Tak naprawdę kofeina wcale nie pobudza, a tylko nie aktywuje, lub hamuje działanie receptorów adenozynowych, które jeżeli będą przestymulowane mogą wpływać na ogólne zmęczenie. Wzmaga również produkcję adrenaliny oraz wydzielanie dopaminy i serotoniny. Przeciętna filiżanka kawy będzie miała między 70-140 mg kofeiny. Dzienna bezpieczna dawka, po której nie będziemy odczuwać żadnych dolegliwości wynosi 400 mg dla osób dorosłych. Osoby młodsze powinny spożywać jej o połowę mniej. Jest to szczególnie istotne, ponieważ przedawkowanie kofeiny może powodować rozdrażnienie, uczucie niepokoju, a nawet problemy z rytmem serca. Kawa to również wiele związków bioaktywnych. Jest źródłem polifenoli i innych przeciwutleniaczy. Zawiera także niektóre mikroelementy, takie jak magnez, fosfor, wapń i potas. Nieprawdą jest więc twierdzenie, że kawa wypłukuje magnez, owszem wypłukuje w niewielkich ilościach, ale sama też go dostarcza. Nie będzie jednak najlepszym wyborem na czczo oraz dla osób zmagających się z refluksem i problemami gastrycznymi. Będzie wpływa na produkcję kwasu żołądkowego, który może przełykiem dostawać się do części jamy gardła. Ograniczać powinny ją też kobiety ciężarne i karmiące piersią.
Herbata, czy lepsza?
Herbata, podobnie jak kawa również wykazuje prozdrowotne właściwości. Mało znany jest fakt, że herbata także dostarcza kofeinę, ale w nieco mniejszych ilościach niż kawa. Nie sposób jednoznacznie określić herbatę, jako jeden tylko gatunek. Na świecie uprawia się bowiem wiele odmian liści herbaty, z których każda ma odmienny smak, aromat i właściwości zdrowotne. W Polsce najczęściej sięgamy po herbatę czarną, lecz coraz częściej poznajemy nowe jej rodzaje. I należy tu wspomnieć, że związki zawarte w herbacie będą miały jakiekolwiek działanie w przypadku używania i parzenia całych i suszonych liści, a nie tych z torebek. Bowiem do torebek trafiają resztki wysuszonych i zmielonych liści, które nie nadają się, aby sprzedawać je w herbaciarniach, czy sklepach internetowych. Tak samo jak wybór herbaty, tak samo istotny jest sposób jej parzenia. Nie powinno się tego robić wrzącą wodą, tylko taką o temperaturze około 70-80 stopni. Herbata jest silnym antyoksydantem, zawiera ich nawet 10 razy więcej, niż niektóre owoce i warzywa. Regularne jej picie obniża stężenie cholesterolu LDL, ciśnienia tętniczego krwi oraz poziom cukru we krwi. W odróżnieniu od kawy może być wypijana na czczo. Wyjątkiem może być herbata czarna z dodatkiem cytryny. Taki napój będzie miał odczyn kwasowy, który niekoniecznie będzie zalecany z samego rana. Lepszym wyborem będzie herbata zielona. Pozwoli ona odprężyć się i obniżyć poziom kortyzolu. Podobnie jak kawa, nie powinna być ona dodatkiem do posiłku, ponieważ ogranicza wchłanianie żelaza z pożywienia. Odnosi się to także do 30 minut przed i po posiłku.
Co jest lepsze?
Na to pytanie trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć. Kto co woli… Choć dla osób zmagających się z problemami gastrycznymi lepszym wyborem może okazać się herbata. Zarówno kawa, jak i herbata dostarczą podobnych związków bioaktywnych, a kofeina doda nam energii. Dlatego nie bez przyczyny oba te napoje zyskały zwolenników na całym świecie, gdzie są pite każdego dnia.
Filip Siódmiak
