Cukrzyca typu 1 – atak na trzustkę

Z reguły, gdy mówimy o cukrzycy, to mamy na myśli tą typu drugiego, ponieważ jest ona najczęściej diagnozowana. Czym się różni od cukrzycy typu 1, czy można ją wyleczyć oraz jakie daje objawy?

Cukrzyca typu 1

Cukrzyca typu 1 zwana także insulinozależną jest chorobą autoimmunologiczną, w której to dochodzi do ataku na własną trzustkę, a ścisłej mówiąc na komórki beta wysp Langerhansa odpowiedzialnych za wyrzut insuliny do krwioobiegu. Skutkuje to niedostateczną produkcją insuliny oraz podwyższonym poziomem cukru we krwi. Najczęściej występuje ona u dzieci oraz młodzieży w wieku 12-15 lat. Zdarzają się też jednak przypadki, kiedy to chorują osoby powyżej 30 roku życia. Stąd też często określa się ją jako cukrzycę młodzieńczą. Zarówno cukrzyca typu 1 jaki i 2 wiążą się z hiperglikemią (wysokim poziomem cukru). W tym stanie u prawidłowo funkcjonującego człowieka wyrzuca na obiegu insulina rozprowadzałaby glukozę do różnych tkanek organizmu. U chorych takie wchłanianie cukru przez tkanki jest bardzo mało prawdopodobne, lub też niemożliwe. Stan ten nazywa się insulinoopornością. O ile na rozwój oraz przebieg cukrzycy typu 2 mamy realny wpływ poprzez odpowiednio dobraną dietę, unikanie pewnych produktów, regularną aktywność fizyczną oraz farmakoterapię, o tyle przy cukrzycy typu 1 nie możemy dużo zrobić. Niestety cukrzyca typu 1 jest praktycznie nieuleczalna.

Mechanizm działania cukrzycy typu 1

Po spożyciu posiłku wzrasta stężenie glukozy we krwi. Brak produkcji insuliny uniemożliwia obniżenie poziomu cukru oraz zasilenie tkanek glukozą. Cukier w dużych ilościach nadal krąży w obiegu. Wątroba dostaje sygnał, że komórki ciała nie dostają cukru, toteż uwalnia ona jeszcze więcej cukru do krwi, podnosząc jego poziom jeszcze bardziej. Komórki muszą dostawać energię, dlatego szukają jej alternatywnego źródła, którymi są białka oraz tłuszcze. Na skutek rozpadu lipidów tworzą się ciała ketonowe, które w dużych ilościach mogą prowadzić do kwasicy metabolicznej, a nawet do śmierci. Objawy

Jako że najczęściej dotyka ona dzieci oraz młodzież, to objawy mogą być przez nich niezauważalne, lub bagatelizowane. W przypadku dzieci należy zwrócić szczególną uwagę czy przypadkiem nie obserwujemy u naszych pociech tych objawów. Osoba chora często odczuwa senność oraz zmęczenie zwłaszcza po posiłku. Ma bardzo duże pragnienie oraz nadzwyczaj często oddaje mocz. Zdarza się, że zaostrza się jej apetyt, występują nudności oraz problemy z widzeniem. Jej zapach z ust przypomina aceton, który jest efektem ubocznym zbyt dużej ilości ciał ketonowych w organizmie. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy udać się do lekarza rodzinnego, który powinien zlecić wykonanie badań laboratoryjnych krwi oraz moczu. Zazwyczaj w wynikach moczu pojawia się glukoza, a stężenie insuliny jest niemal zerowe.

Leczenie

W odróżnieniu od cukrzycy typu 2 tutaj od razu włącza się podawanie insuliny z zewnątrz. W zależności od stopnia zaawansowania choroby stosuje się różne jej wersję: o wydłużonym uwalnianiu oraz szybkim. Pacjent zmuszony jest przyjmować insulinę do końca życia, a dawki tego hormonu uzależnia się od aktualnego poziomu cukru. Konieczna jest także regularna wizyta u lekarza w celach kontrolowania stanu zdrowia. Wczesne wykrycie i zdiagnozowanie tej choroby znacząco polepsza jakość życia oraz je wydłuża nawet o kilkanaście lat. Ważne jest, aby nie dopuszczać do głodu, a także zawsze pod ręką mieć zastrzyk z insuliną wraz z przekąskami. Niewskazane jest picie alkoholu oraz długie imprezowanie. Wszystko to może doprowadzić do hipoglikemii (niskiego poziomu cukru) oraz omdleń. Natomiast wskazana jest dieta o niskim ładunku glikemicznym oraz regularna i umiarkowana aktywność fizyczna.

Powikłania

Gdy nie rozpoznamy choroby, lub też nie podejmiemy stosownego leczenia w dużym stopniu narażamy się na zawał serca, ślepotę, krótsze życie, neuropatię cukrzycową (najczęściej kończącą się amputacją stopy), uszkodzenia nerek oraz zwiększone ryzyko infekcji oraz grzybicy.

Filip Siódmiak