AKTUALIZACJA
Czy TK zamrozi prace nad odwołaniem prezesa NBP?
Trybunał Konstytucyjny rozpatrzy na posiedzeniu 15 maja o godz. 11:00 wniosek grupy posłów o wydanie przez Trybunał Konstytucyjny postanowienia zobowiązującego szereg instytucji państwowych „do powstrzymania się od dokonywania jakichkolwiek czynności związanych ze złożonym w dniu 26 marca 2024 r. wstępnym wnioskiem o pociągnięcie prezesa Narodowego Banku Polskiego do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu”, podano w wokandzie TK w internecie.
W piśmie procesowym grupy posłów podano, że postanowienie miałoby dotyczyć: 1) marszałka Sejmu; 2) wicemarszałków Sejmu; 3) przewodniczącego Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej; 4) zastępców przewodniczącego Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej; 5) Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej; 6) pozostałe organy Sejmu.
„Celem zabezpieczenia wniosku jest czasowe wstrzymanie podejmowania, a zatem i wykonalności rozstrzygnięć innych organów władzy, w tym przypadku organów Sejmu, a także pozostałych opisanych podmiotów, do czasu rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny kwestii zgodności z Konstytucją RP przepisów prawa wskazanych w pkt 1-5 wniosku z dnia 6 marca 2024 r.” - czytamy w piśmie.
Wniosek posłów PiS
Wniosek zaskarżający cztery przepisy ustawy o Trybunale Stanu i jedną z regulacji regulaminu Sejmu w początkach marca br. złożyli posłowie PiS. Do reprezentowania grupy posłów został upoważniony - podobnie jak w przypadku poprzedniego, rozpatrzonego przez TK w styczniu wniosku - poseł Krzysztof Szczucki.
Istota wniosku, którym TK ma zająć się w połowie maja, sprowadza się - jak wskazano w uzasadnieniu - do faktu „powierzenia przygotowania aktu oskarżenia prezesa NBP przed Trybunałem Stanu, czyli pociągnięcia prezesa NBP do odpowiedzialności konstytucyjnej, Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej Sejmu, a więc ciału par excellence politycznemu„.
Sprawą ma zając się skład pięciorga sędziów TK pod przewodnictwem prezes Trybunału Julii Przyłębskiej. Sprawozdawcą sprawy ma być sędzia Krystyna Pawłowicz, zaś w składzie będą jeszcze sędziowie: Zbigniew Jędrzejewski, Bartłomiej Sochański i Bogdan Święczkowski. Rozprawę wyznaczono na 15 maja o godz. 11.
Kolejna rozprawa TK w sprawie prezesa NBP
Będzie to już druga ze spraw przed TK w tym roku dotycząca odpowiedzialności konstytucyjnej prezesa NBP. TK 11 stycznia br. orzekł, że niezgodne z konstytucją jest, że przegłosowanie przez Sejm wniosku o postawienie przed TS prezesa NBP oznacza automatyczne zawieszenie go w czynnościach służbowych.
W styczniu TK uznał także, że niekonstytucyjna jest zasada, iż do postawienia prezesa banku centralnego przed TS wystarczy bezwzględna większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. TK stwierdził, że niekonstytucyjne jest, iż w gronie osób, do których stosuje się kwalifikowaną większość – 3/5 ustawowej liczby posłów przy głosowaniu nad wnioskiem o postawienie przed TS - nie ma prezesa NBP.
Jak jednak zauważono w uzasadnieniu wniosku mającego być rozpoznawanym w maju, „obecnie ukształtowana w ustawie o Trybunale Stanu i regulaminie Sejmu procedura postępowania z wstępnym wnioskiem o pociągnięcie prezesa NBP do odpowiedzialności konstytucyjnej bez wątpienia zapewnia większości rządowej i parlamentarnej - nawet po wyroku TK z 11 stycznia, stwierdzającym, że postawienie w stan oskarżenia przed TS wymaga takiej samej większości jak w przypadku członków Rady Ministrów - możliwość faktycznego oddziaływania na funkcjonowanie NBP po złożeniu wniosku wstępnego„.
„Nie jest zatem dopuszczalna sytuacja, gdy na skutek zabiegów prawodawcy któraś z władz, a ściślej organ władzy ustawodawczej lub wykonawczej, miałby odgrywać rolę kluczową w procedurze pociągnięcia prezesa NBP do odpowiedzialności konstytucyjnej. Oznaczałoby to bowiem, że konkretny organ - w aktualnym stanie prawnym jest to Sejm, który zarówno in pleno, jak i w komisjach sejmowych co do zasady reprezentujących tę samą większość parlamentarną i rządową - uzyskuje zbyt duży wpływ na stabilność kadencji prezesa NBP” - głosi uzasadnienie wniosku grupy posłów.
Jednocześnie - jak zauważono w tym uzasadnieniu - konstytucja nie wypowiada się „w zakresie organu kompetentnego do pociągnięcia prezesa NBP do odpowiedzialności, jak również nie reguluje wprost żadnych aspektów procedury pociągnięcia prezesa NBP do odpowiedzialności konstytucyjnej„.
Dlatego - jak podkreślono - „niniejszy wniosek ogranicza się do zakwestionowania konstytucyjności prowadzenia przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej Sejmu postępowania wobec Prezesa NBP„.
Wniosek o zabezpieczenie
Jednocześnie, w związku z tym wnioskiem grupy posłów, w marcu do TK trafił wniosek o zabezpieczenie zmierzający do wydania przez TK nakazu „powstrzymania się od dokonywania jakichkolwiek czynności związanych ze złożonym 26 marca br. wstępnym wnioskiem o pociągnięcie prezesa NBP do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu„. To zabezpieczenie miałoby dotyczyć marszałka i wicemarszałków Sejmu oraz całej komisji odpowiedzialności konstytucyjnej.
Marcin Jabłoński (PAP), ISBnews, sek
»» O NBP czytaj więcej tutaj:
Oceny NBP najlepsze od dwóch lat
