Wywiad gospodarczy ma się na świecie bardzo dobrze. Pomimo kryzysu

Mimo trwającego kryzysu wywiad gospodarczy ma się dobrze. Okazuje się, iż trudności gospodarcze nie tylko nie hamują, ale mogą też sprzyjać rozwojowi wywiadu w firmach globalnych.

Do takich wniosków upoważnia lektura kolejnego, piątego już raportu GIA Group (Global Intelligence Alliance) dotyczącego kondycji wywiadu gospodarczego w firmach prowadzących działalność na rynkach globalnych. Wyniki opublikowanych badań (Global Market Intelligence Survey 2011) są dość zaskakujące. Odsetek przedsiębiorstw międzynarodowych posługujących się narzędziem wywiadu gospodarczego w walce konkurencyjnej wzrósł z 63% w 2009 roku do 76% w 2011 roku. 35% przedsiębiorstw, które nie miały wyspecjalizowanych komórek wywiadowczych zadeklarowało zamiar ich stworzenia w przeciągu roku. 93 % badanych firm przyznało, iż czerpią korzyści z wywiadu gospodarczego, zaś 78% ujawniło, iż inwestycje w wywiad gospodarczy zwracają się.

Kim są respondenci?

Badanie, w którym uczestniczyło 989 respondentów reprezentujących wielkie i średnie przedsiębiorstwa operujące globalnie, przeprowadzono w miesiącach marzec-kwiecień 2011 roku. Ankiety skierowano do menadżerów lub dyrektorów wykonawczych, którzy - jak oczekiwano – są zaangażowani w wywiad gospodarczy lub mają wiedzę o działaniach wywiadowczych w swojej organizacji. 72% badanych zaprezentowało się jako profesjonaliści wywiadu, zaś 28% jako osoby wykorzystujące produkty wywiadu.

Roczny dochód 80% badanych przedsiębiorstw przekroczył 100 mln EUR, z czego 24% uzyskało dochód 10 mld EUR lub większy. Naturalne wydaje się, iż przedsiębiorstwa o takim potencjale mają rozwinięte programy wywiadu gospodarczego. 31% badanych firm pochodziło z Zachodniej Europy, 22% z Ameryki Północnej, 14% z Europy Północnej, 13% z regionu Azji i Pacyfiku, 10% z Ameryki Łacińskiej, 6% z obszaru Rosji i WNP, 2% z Afryki i Bliskiego Wschodu ,a 1% z Europy Środkowo-Wschodniej. 21% badanych przedsiębiorstw reprezentowało sektor produkcyjno - przemysłowy, 11% telekomunikację, technologie i media, 9% sektor finansowy, 8% farmaceutyczny i medyczny, 7% usług profesjonalnych, 6% chemiczny, 6% sprzedaży detalicznej, 5% energii, zasobów i środowiska, 5% logistyka i transport, a 18% inne sektory.

Kondycja wywiadu gospodarczego

Zaskakujący może się wydać fakt, iż najwyższy odsetek przedsiębiorstw (85%), które prowadzą zorganizowany wywiad, pochodzi z regionu Rosji i WNP, a tuż za nimi plasują się przedsiębiorstwa z Ameryki Północnej (84%). Warto w tym miejscu pokusić się o refleksję, iż wysoka pozycja wywiadu w tych dwóch regionach wynika z odmiennych przesłanek. Wywiad gospodarczy w Rosji i krajach WNP jest wciąż silnie zakorzeniony w infrastrukturze wywiadów wojskowego i cywilnego, które miały ogromny wpływ na życie polityczne, gospodarcze i społeczne w dawnym ZSRR. Stąd niedalekie od prawdy będzie stwierdzenie, iż rosyjski wywiad gospodarczy jest wciąż kojarzony silnie ze szpiegostwem przemysłowym.

Taki stereotyp wzmacnia dodatkowo fakt, iż rosyjscy specjaliści wywiadu gospodarczego wywodzą się w dużej części z wojskowych i cywilnych służb specjalnych. Z kolei w korporacjach USA i Kanady ważną rolę pełni kultura informacyjna korporacji, od której zależy taki a nie inny sposób uprawiania wywiadu. Kultura to nie tylko określony stosunek do narzędzia wywiadu, ale także sposób jego użycia, korzystania z jego „owoców”. Kultura informacyjna ma wpływ na sposób gromadzenia informacji, ale także jakość tych informacji.

Niemal równie powszechne wykorzystanie wywiadu gospodarczego notuje się w Północnej Europie (81%), najsłabiej rozwinięty wywiad mają przedsiębiorstwa operujące w Afryce i na Bliskim Wschodzie (50%).

Pełną treść raportu można znaleźć na stronie Portalu Finansowego Gazety Bankowej.

Dr Marek Ciecierski
Profesjonalny Wywiad Gospodarczy Skarbiec Sp. z o.o.