Co dalej z deputatami węglowymi?

Komitet Inicjatywy Ustawodawczej, który półtora roku temu wniósł do Sejmu projekt ustawy w sprawie deputatów węglowych dla emerytów górniczych, chce, bo projekt ten był rozpatrywany równolegle z przygotowanym w ostatnim czasie projektem poselskim.

„W związku z pojawieniem się projektu ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla, informujemy, że jest to projekt poselski. Projekt komitetu inicjatywy obywatelskiej nadal czeka na rozpatrzenie w komisji skarbu. Oczekujemy, że będzie on procedowany równolegle z projektem ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym” - czytamy w środowym oświadczeniu komitetu.

W miniony piątek ministrowie: energii Krzysztof Tchórzewski oraz rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki poinformowali w Sejmie, że rodziny emerytów górniczych dostaną jeszcze w tym roku po 10 tys. zł netto rekompensaty za utracone deputaty węglowe, czyli uprawnienie do określonej ilości bezpłatnego węgla rocznie. Świadczenie to ma kosztować budżet państwa 2 mld 350 mln zł. Uprawnionych jest ok. 235 tys. osób. Projekt stosownej ustawy, przygotowany jako poselski, ma być rozpatrywany w Sejmie w przyszłym tygodniu.

Natomiast od marca ubiegłego roku w parlamencie jest obywatelski projekt dotyczący emeryckich deputatów, pod którym środowiska związkowe zebrały ok. 126 tys. podpisów. Przewiduje on coroczną wypłatę ekwiwalentu za deputat ze środków budżetowych, podczas gdy zgodnie z obecnym projektem poselskim jednorazowa wypłata 10-tysięcznej rekompensaty ma definitywnie zamknąć sprawę deputatów na przyszłość.

Pełnomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, wiceszef Związku Zawodowego Górników w Polsce Wacław Czerkawski powiedział w środę PAP, że komitet chciałby równoległego rozpatrywania obu projektów z kilku powodów; jednym z nich jest szacunek, jaki - zdaniem wnioskodawców - należy się obywatelskiej inicjatywie, popartej przez ponad 100 tys. osób.

Inny powód to wcześniejsze deklaracje przedstawicieli resortu energii, iż projekt obywatelski oraz inny, przygotowany w ministerstwie, będą ze sobą - jak wówczas mówiono - „zderzone” w parlamencie, aby znaleźć najlepsze rozwiązania. Według Czerkawskiego, teraz powinno to dotyczyć także projektu poselskiego, który ma zastąpić przygotowane wcześniej przedłożenie rządowe.

Związkowcy liczą, że dzięki równoległemu rozpatrywaniu obu projektów udałoby się przynajmniej rozważyć możliwość dania emerytom górniczym wyboru: czy chcą zrezygnować z deputatu w zamian za jednorazową 10-tysięczną rekompensatę (jak zakłada poselski, popierany przez przedstawicieli rządu, projekt), czy też wolą otrzymywać co roku ekwiwalent pieniężny za deputat z ZUS.

Zdaniem wiceszefa ZZGwP, większość głosów przedstawicieli zainteresowanego środowiska świadczy o pozytywnym przyjęciu rządowej propozycji jednorazowej rekompensaty; są jednak i tacy emeryci, którzy woleliby coroczne, dożywotnie wypłaty ekwiwalentu. Rozpatrywanie w Sejmie obydwu projektów mogłoby otworzyć dyskusję na ten temat.

Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu miało miejsce w czerwcu ubiegłego roku. Później trafił on do sejmowej Komisji Energii i Skarbu Państwa, gdzie nie został dotąd rozpatrzony.

Problemy z emeryckimi deputatami rozpoczęły się w 2012 r., kiedy szukające oszczędności spółki węglowe zaczęły wypowiadać prawo do deputatu węglowego dla emerytów i rencistów. W efekcie ci emeryci, wobec których zobowiązania przejęło państwo, nadal dostają deputat, a ci, którzy powinni otrzymywać świadczenia od spółek węglowych, zostali go pozbawieni. Obecnie jest siedem różnych sposobów realizacji tego należnego emerytom świadczenia. Likwidacja bądź zawieszenie prawa do deputatu węglowego dla uprawnionych emerytów i rencistów kopalń czynnych - jak wskazywali prawnicy - byłyby działaniem o charakterze nierównego traktowania, stanowiącym o naruszeniu zasad konstytucyjnych.

PAP/ as/