Instytut im. Kazimierza Promyka. Dwie dekady Polski w NATO
Od wstąpienia Polski do NATO upłynęło już ponad 20 lat. Był to czas wielkich przemian ustrojowych, szybkiego rozwoju, ale niestety również kryzysów, jakie ogarnęły w ostatnich latach cały świat. Korzyściom, jakie Polska odniosła z przystąpienia do sojuszu militarnego przyjrzeli się eksperci Instytutu im. Kazimierza Promyka.
NATO, czyli Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, należy do najbardziej rozpoznawalnych i najskuteczniejszych sojuszy wojskowo-politycznych na świecie. Organizacja założona została m.in. przez Stany Zjednoczone, Kanadę, Wielką Brytanię, Francję i Włochy i działa od 4 kwietnia 1949 r. Za jej główny cel obrano wówczas obronę militarną przed atakiem ZSRR i państw bloku wschodniego.
Wydarzenia historyczne – upadek komunizmu w Europie Środkowej i Wschodniej na przełomie lat 80-tych i 90-tych oraz rozpad ZSRR w 1991 r. – w sposób oczywisty spowodowały konieczność zmiany dotychczasowej polityki prowadzonej przez Sojusz. Władze NATO podjęły także przełomową decyzję o zaproszeniu do członkostwa byłych państw bloku wschodniego, w tym również Polski. Polska, wraz z Czechami i Węgrami, znalazła się zatem w gronie trzech pierwszych, dawnych państw komunistycznych, członków Układu Warszawskiego, które stały się członkami NATO w 12 marca 1999 r.
Korzyści dla Polski
Przystąpienie do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego bez wątpienia przyniosło Polsce wiele korzyści. Przede wszystkim w znacznym stopniu zmieniło pozycję kraju na politycznej arenie międzynarodowej oraz wzmocniło bezpieczeństwo kraju w obliczu ewentualnych konfliktów militarnych. Pozytywnie wpłynęło również na wzajemne relacje nie tylko z Państwami Europy Zachodniej, ale zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi. W potocznym rozumieniu po wstąpieniu do NATO Polska politycznie stała się częścią szeroko rozumianego „Zachodu”.
Wejście do Sojuszu pozytywnie odbiło się również na stanie polskiej armii zarówno pod względem uzbrojenia, jak i wyszkolenia żołnierzy. Dzięki modernizacji uzbrojenia polscy wojskowi zyskali dostęp do sprzętu wyższej generacji niż przed laty. Zakupiono m.in. nowe samoloty F-16 czy czołgi Leopard 2. Wyższy poziom wyszkolenia żołnierzy odpowiadający standardom światowym osiągnięto natomiast dzięki uczestnictwu w międzynarodowych ćwiczeniach z udziałem wojsk innych państw NATO. Co najważniejsze – zwłaszcza w kontekście obecnego zagrożenia konfliktem zbrojnym – doprowadzono do stworzenia armii zawodowej.
Członkostwo Polski w NATO szczególny wymiar ma zwłaszcza w obliczu trwającej od prawie roku agresji Rosji na Ukrainę. Wzmacnia ono w sposób znaczący bezpieczeństwo kraju oraz jego pozycję w zagrożonym rejonie Europy Środkowej i Wschodniej.
Polska inicjatywa
Szczegółowa analiza ponad dwóch dekad członkostwa Polski w NATO wyraźnie wskazuje, że także sama organizacja odniosła dzięki temu wymierne korzyści. Polska od momentu wstąpienia do organizacji aktywnie angażuje się w działania podejmowane przez NATO. Za przykład mogą posłużyć choćby misje wojskowe na Bałkanach czy a Afganistanie, w których Polska wystawia i wystawiała liczne kontyngenty wojskowe.
Z inicjatywy prezydentów Polski oraz Rumunii, Andrzeja Dudy oraz Klausa Iohannisa, powstała bowiem tzw. Bukaresztańska Dziewiątka (B9) zrzeszająca aż 9 państw Europy Środkowej i Wschodniej – członków NATO (Bułgarię, Czechy, Słowację, Węgry, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię). Bierze ona aktywny udział w pogłębianiu współpracy militarnej pomiędzy krajami Wschodniej flanki NATO, a w szczególności w zakresie działań obronnych przed agresywną polityką Rosji. Wyjątkową rolę odgrywa także wzmocnienie tzw. Wschodniej flanki NATO polegające na utworzeniu przez wojska Sojuszu batalionowych grup bojowych na Litwie, Łotwie, w Estonii i Polsce.
