Wielu Polakom brak witaminy, która zmniejsza ryzyko raka

Nowotwory stanowią obecnie jedną z głównych przyczyn zgonów. Na wzrost ich występowania wpływają liczne czynniki zarówno środowiskowe, jak i behawioralne, w tym przewlekły stres, bierny tryb życia oraz sposób żywienia charakteryzujący się wysokim udziałem żywności wysoko przetworzonej.

Dieta, oprócz roli odżywczej, może jednak pełnić istotną funkcję w prewencji chorób nowotworowych. Jednym z kluczowych składników o potencjalnym działaniu protekcyjnym są foliany, znane również jako witamina B9.

„Naprawa” DNA

Badania naukowe wskazują, iż odpowiednia podaż folianów może przyczyniać się do redukcji ryzyka wystąpienia niektórych typów nowotworów.

Mechanizm ich działania związany jest przede wszystkim z udziałem w syntezie oraz naprawie DNA, a także regulacji ekspresji genów poprzez procesy ich metylacji. Dzięki temu foliany mogą stabilizować materiał genetyczny i zapobiegać powstawaniu mutacji, które niezmienione w dalszej perspektywie mogłyby prowadzić do transformacji nowotworowej komórek.

Wskazuje na istotny związek pomiędzy wyższym spożyciem folianów, a niższym ryzykiem wystąpienia między innymi raka jelita grubego (14 proc.), trzustki (18 proc.) oraz przełyku (41 proc.).

Z kolei wyniki badań przeprowadzonych w ostatnich latach sugerują, że wysokie stężenie folianów w surowicy może być również czynnikiem ochronnym w odniesieniu do raka szyjki macicy, tym samym redukując ryzyko jego rozwoju nawet o 47 proc.

Należy jednak podkreślić, iż działanie przeciwnowotworowe folianów dotyczy przede wszystkim profilaktyki pierwotnej.

A zatem dostarczanie bardzo wysokich dawek witaminy B9 w postaci suplementów, przekraczających zalecane dzienne normy, może wiązać się z ryzykiem odwrotnego efektu – potencjalnego wspierania proliferacji komórek nowotworowych w przypadku, gdy proces nowotworowy już się rozpoczął.

Rekomendacje spożycia

Zalecane dzienne spożycie folianów dla osób dorosłych wynosi około 400 µg, natomiast dla kobiet w ciąży – 600 µg.

W celu pokrycia zapotrzebowania preferowane jest spożycie naturalnych źródeł folianów, do których należą przede wszystkim zielone warzywa liściaste (szparagi, szpinak, jarmuż, kapusta włoska, brokuły), rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca, bób, groch, biała fasola) oraz niektóre owoce, takie jak pomarańcze, kiwi, banany czy awokado.

Warto również pamiętać, że foliany są związkiem wrażliwym na działanie wysokiej temperatury – obróbka termiczna może powodować straty sięgające nawet 60 proc. zawartości. Z tego względu warzywa bogate w foliany najlepiej spożywać na surowo lub po minimalnej obróbce cieplnej.

Filip Siódmiak

Źródła:

• Du, Wan et al. “Folate and fiber in the prevention of colorectal cancer: between shadows and the light.” World journal of gastroenterology vol. 16,8 (2010): 921-6.

• Larsson, Susanna C et al. “Folate intake, MTHFR polymorphisms, and risk of esophageal, gastric, and pancreatic cancer: a meta-analysis.” Gastroenterology vol. 131,4 (2006): 1271-83.

• Sanjoaquin, Miguel A et al. “Folate intake and colorectal cancer risk: a meta-analytical approach.” International journal of cancer vol. 113,5 (2005): 825-8.

• Zhou, Xinyue, and Yuanguang Meng. “Association between serum folate level and cervical cancer: a meta-analysis.” Archives of gynecology and obstetrics vol. 293,4 (2016): 871-7.

»» Inne porady dotyczące zdrowia i diety czytaj tutaj:

Ten owoc potrafi ochraniać DNA?

Jedz zgodnie z kolorami tęczy! Zasada pięciu kolorów

Co jeść, aby zwiększyć odporność i zwalczać infekcje

Jak się wspomóc przy aktywności fizycznej?

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje.