NIK pozytywnie o absolutorium dla rządu

Najwyższa Izba Kontroli wyraziła pozytywną opinię ws. udzielenia rządowi absolutorium za 2018 r., pozytywnie też oceniła politykę pieniężną w zeszłym roku - informuje NIK w analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2018

W dokumencie NIK przypomina, że w 2018 r. zanotowano najszybsze od 2007 r. tempo wzrostu produktu krajowego brutto w Polsce, wynoszące 5,1 proc. Głównym czynnikiem pobudzającym koniunkturę był popyt krajowy, w tym przede wszystkim konsumpcja prywatna. Ożywienie gospodarcze w 2018 r. stymulowało również zwiększenie nakładów na inwestycje.

Budżet państwa i budżet środków europejskich, a także plany finansowe pozabudżetowych jednostek sektora finansów publicznych, zostały wykonane zgodnie z ustawą budżetową. Sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r. przekazuje rzetelny obraz wykonania budżetu państwa” - informuje Izba.

Zaznaczono, że nieprawidłowości stwierdzone przez NIK w trakcie kontroli wykonania budżetu państwa w 2018 r., ze względu na ich skalę, nie miały znaczącego wpływu na prawidłowość gromadzenia i wydatkowania ogółu środków publicznych.

Analogicznie jak w latach ubiegłych były to w głównej mierze nieprawidłowości dotyczące niewłaściwego udzielania i wykorzystania dotacji, niecelowego wydatkowania środków publicznych, naruszenia procedur udzielania zamówień publicznych, błędów w sprawozdaniach budżetowych oraz niedochodzenia należności budżetowych.

Izba przypomina, że deficyt budżetu państwa wyniósł 10,4 mld zł i ukształtował się o 74,9 proc. poniżej kwoty planowanej w ustawie budżetowej (41,5 mld zł). Był też o 14,9 mld zł niższy niż w 2017 r. Uzyskane dochody pozwoliły na sfinansowanie 97,3 proc. wydatków budżetu państwa.

Rok 2018 był kolejnym, w którym w wyniku wprowadzanych od kilku lat rozwiązań uszczelniających system podatkowy poprawiła się realizacja dochodów podatkowych. Dochody podatkowe w 2018 r. były o 34,1 mld zł (o 10,8 proc.) wyższe niż w roku poprzednim, a w 2017 r. o 42,1 mld zł (o 15,4 proc.) wyższe niż w 2016 r. Wskaźnik zrealizowanych dochodów podatkowych odniesionych do sumy tych dochodów i przyrostu należności z tego tytułu w 2018 r. wyniósł 97,4 proc. i był o 2,6 punktu procentowego wyższy niż w 2017 r. oraz o 4,5 punktu procentowego wyższy niż w 2016 r.” - czytamy w analizie.

Obliczono, że zaległości podatkowe utrzymywały się jednak na wysokim poziomie. Na koniec 2018 r. wyniosły one 101,1 mld zł, chociaż tempo ich wzrostu (9,5 proc.) było niższe niż w latach poprzednich. Kwota wyegzekwowanych zaległości podatkowych wyniosła w 2018 r. 4,2 mld zł i była o 0,5 mld zł wyższa niż w 2017 r. Poprawił się wskaźnik skuteczności egzekucji, mierzony relacją kwoty wyegzekwowanych zaległości podatkowych do kwoty zaległości objętych tytułami wykonawczymi: z 31,9 proc. w 2016 r. oraz z 39,4 proc. w 2017 r. do 41,9 proc. w 2018 r. Natomiast z powodu bezskutecznej egzekucji organy egzekucyjne umorzyły w 2018 r. postępowania egzekucyjne w stosunku do zaległości na kwotę 13,1 mld zł (w 2017 r. na kwotę 16,3 mld zł).

Niska była relacja kwoty wyegzekwowanych zaległości podatkowych do ogólnej kwoty zaległości podatkowych na koniec roku, która wyniosła 4,2 proc., podobnie jak w 2017 r. (4 proc.).

W 2018 r. Ministrowi Finansów nie udało się zrealizować postanowień Rady Ministrów zapisanych w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2016-2019 oraz na lata 2017-2020, zakładających wykonywanie od trzech do pięciu przeglądów wydatków publicznych rocznie. W 2018 r. nie przeprowadzono żadnego z sześciu zaplanowanych przeglądów wydatków, nie zakończono również żadnego z pięciu innych przeglądów rozpoczętych w latach wcześniejszych” - zauważa NIK.

NIK wskazała na konieczność: skuteczniejszego egzekwowania zaległości podatkowych oraz przeciwdziałaniu ich narastaniu; doskonalenia metod planowania wydatków, w tym środków ujętych w rezerwach celowych oraz wydatków majątkowych; kontynuacji przeglądów wydatków oraz wykorzystywania ich wyników przy opracowywaniu ustaw budżetowych.

Izba zwraca uwagę, że realny poziom stóp procentowych w Polsce w 2018 r.był relatywnie wysoki na tle innych krajów europejskich. RPP pozostawiła stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego niezmienione od marca 2015 r., stojąc na stanowisku, że sprzyja to zapewnieniu stabilności cen, bezpieczeństwa systemu finansowego oraz ogranicza ryzyka nierównowag makroekonomicznych

Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli Założenia polityki pieniężnej na rok 2018 zostały zrealizowane.Główny cel polityki pieniężnej określony przez Radę Polityki Pieniężnej, jakim było utrzymanie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w średnim okresie na poziomie 2,5 proc. z symetrycznym przedziałem odchyleń +1 punkt procentowy, został osiągnięty” - napisano.

Wyjaśniono, że w 2018 r. RPP nie dokonała zmiany stóp procentowych, także w sytuacji, gdy w czterech miesiącach 2018 r. dwunastomiesięczne wskaźniki inflacji spadły poniżej 1,5 proc. Było to spójne z Założeniami polityki pieniężnej na rok 2018, które przewidywały elastyczne reagowanie w przypadku odchylenia inflacji od celu w sytuacji oddziaływania czynników podażowych.

Utrzymanie przez Radę Polityki Pieniężnej stóp procentowych w 2018 r. na niezmienionym poziomie oraz zapowiedź ich stabilizacji w kolejnych kwartałach była wsparciem polityki gospodarczej rządu, w szczególności sprzyjała obniżeniu kosztów obsługi długu Skarbu Państwa” - dodano.

(PAP)/gr