Gospodarcze priorytety Kazachstanu

Kazachstan stawia na odbudowę i rozwój gospodarki po pandemii COVID-19. Priorytet to stworzenia jak najlepszego klimatu i warunków dla biznesu, a także pozyskanie miliardów dolarów inwestycji w rozwój rolnictwa oraz sztucznej inteligencji

Start Kazachstan ma niezły. Polityka gospodarcza kraju jest dobrze postrzegana na arenie międzynarodowej. W najnowszym Indeksie Wolności Gospodarczej (Index of Economic Freedom) Kazachstan zajmuje już 39. miejsce (na 180). Co więcej, w ciągu zaledwie roku awansował o 20 miejsc. Tym samym – na co zwraca uwagę Heritage Foundation, jeden z najbardziej wpływowych konserwatywnych think tanków na świecie, organizator badania – Kazachstan jest w gronie 10 państw o najbardziej pozytywnej dynamice poprawy. Wyższe oceny uzyskały kluczowe wskaźniki: stabilność fiskalna, ochrona praw majątkowych, sprawność agencji rządowych, efektywność wydatków rządowych, wolność prowadzenia działalności gospodarczej, wolność handlu oraz sprawność systemu sądownictwa. Dobrze prezentują się także: swoboda inwestowania oraz swoboda w sektorze finansowym.

Dla porównania inne kraje regionu zajmują dużo dalsze miejsca. Uzbekistan – 114, a Kirgistan – 81. Słabiej jest też oceniana Rosja, zajmując 94. miejsce oraz Białoruś – 88.

Mniejszy import, większy eksport

Jednym z priorytetów kazachskiego rządu jest dziś przyciągnięcie do kraju nowych inwestycji w dziedzinie rolnictwa. Do 2025 roku Kazachstan chce pozyskać ponad 9,5 mld dolarów.

Podczas ostatniego posiedzenia rządu Saparkhan Omarov, minister rolnictwa, zapowiedział realizację 380 projektów inwestycyjnych, w tym 250 które mają zmniejszyć import. Zgodnie z planem, każdego roku resort zamierza uruchomić do 80 projektów.

Efekt? 500 tys. dodatkowych miejsc pracy, zwiększenie do 80 proc. samowystarczalności krajowego rynku produktów spożywczych, podniesienie dochodów miliona mieszkańców wsi, zwiększenie wydajności pracy, a także podwojenie eksportu produktów przetworzonych. Kazachstan zamierza również ograniczyć import drobiu, wędlin, serów i twarogów, jabłek, cukru oraz ryb. W jaki sposób? Tworząc 11 ferm drobiu o łącznej mocy 191 tys. ton oraz 14 zakładów wędliniarskich i rybnych. W ubiegłym roku w Kazachstanie powstało już osiem ferm drobiu o łącznej mocy 94 tys. ton. Ministerstwo zapowiada także zwiększenie produkcji cukru i nabiału – w 2020 roku uruchomiono 48 gospodarstw mleczarskich, w tym 17 przemysłowych o łącznej wydajności 100 tys. ton mleka rocznie. Ponadto w regionach Ałmaty, Zhambyl i Turkiestan, a także w Szymkencie, produkcja jabłek będzie się odbywała na większej powierzchni – 6,6 tys. hektarów.

Dotychczasowe inwestycje przynoszą pierwsze efekty. W 2020 roku produkcja rolna w Kazachstanie wzrosła o 5,6 proc., osiągając wartość 15 mld dolarów. To największy wzrost wśród krajów Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, do której należą również Armenia, Białoruś, Kirgistan i Rosja.

Wraz z rozprzestrzenianiem się pandemii koronawirusa, na całym świecie wzrosła świadomość roli rolnictwa w zapewnianiu bezpieczeństwa żywnościowego. Dlatego ograniczenie importu jest dla Kazachstanu priorytetem. Szacujemy, że do 2024 roku uporamy się z uzależnieniem od importu oraz zapewnimy niezależność żywnościową kraju – mówi minister Omarov.

Władze Kazachstanu zapowiadają także zwiększenie wsparcia finansowego dla rolników. W ciągu najbliższych pięciu lat rząd chce zaoferować im 50 tys. mikrokredytów o wartości blisko 600 mln dolarów. Tylko w 2020 roku rolnicy skorzystali z ponad 11 tys. pożyczek o wartości 103 mln dolarów.

Co ważne, Kazachstan zajmuje obecnie 32. miejsce na 113 pod względem bezpieczeństwa żywnościowego – wynika z rankingu Global Food Security Index 2020, przygotowanego przez The Economist Intelligence Unit oraz firmę Corteva Agriscience. W porównaniu z 2019 rokiem kraj awansował o 16 miejsc. To najwyższa dodatnia dynamika uzyskana w badaniu. Wśród wskaźników, które uległy poprawie są: dostępność produktów spożywczych oraz ich bezpieczeństwo i jakość.

Wysoką pozycję Kazachstan zawdzięcza m.in. zrównoważeniu produkcji w sektorze rolno-przemysłowym, dostępności programów zapewniających bezpieczeństwo żywnościowe, niskiemu odsetkowi ludzi żyjących poniżej granicy ubóstwa, dostępności rynku i usług finansowych w sektorze rolno-przemysłowym, dostępności dostaw, niskim cłom importowym na produkty spożywcze oraz niewielkim stratom produkcyjnym i dystrybucyjnym. Poprawie uległy również infrastruktura rolnicza, a także badania i rozwój w sektorze rolno-przemysłowym.

Miliard dolarów na nowe technologie

Drugim priorytetem na drodze do rozwoju gospodarczego Kazachstanu jest cyfryzacja. Trwają prace nad utworzeniem krajowego klastera sztucznej inteligencji. Jak zapewnił prezydent Kassym-Żomart Tokajew podczas forum Digital Almaty 2021, w ciągu najbliższych pięciu lat władze kraju chcą przyciągnąć ponad miliard dolarów inwestycji w rozwój tego obszaru.

Kazachstan skupia się dziś na stworzeniu inteligentnego ekosystemu do podejmowania decyzji, który ma możliwość analizowania szerokiego wachlarza danych branżowych. Klaster sztucznej inteligencji, a więc centra danych do efektywnego przetwarzania rosnącej liczby informacji, powstaje na Uniwersytecie Nazarbajewa w Nur-Sułtanie we współpracy z Bankiem Światowym.

Zdaniem prezydenta, pandemia koronawirusa stała się katalizatorem postępu w niemal wszystkich obszarach technologicznych: telemedycynie, rozwiązaniach chmurowych, usługach e-administracji czy zdalnej edukacji. Już ponad 90 proc. usług państwowych w Kazachstanie jest świadczonych w formie elektronicznej. W czasie kryzysu systemy cyfrowe umożliwiły pomoc 6,5 mln ludzi.

Całkowita cyfryzacja kraju i wymiana danych to priorytety przewodnictwa Kazachstanu w Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej. Szczyt głów państw EAEU odbędzie się w Kazachstanie w maju 2021 r. To wtedy Kazachstan przejmie od Białorusi przewodnictwo w organizacji.