Wirtualny atak może skończyć się wojną na terenie Polski
Jak ważne to zjawisko niech świadczy stanowisko premiera Łotwy, że atak w cyberprzestrzeni może doprowadzić do wojny konwencjonalnej i ofiar ludzkich, lub inny news - ustanowienie dowództwa obrony cyberprzestrzeni na poziomie dowództwa centralnego w USA. Oba te wydarzenia mają związek z ćwiczeniami ZAPAD. Naszym Gosciem jest Mateusz Górnisiewicz, ekspert PwC.
W jakim punkcie w zakresie cyberbezpieczeństwa jesteśmy?
Mam nadzieję, że ten rozwój, który obserwujemy, dprowadzi do rozwoju szans jakie daje era cyfrowa, a nie zagrożeń. Jeśli nie będziemy do nich podchodzili jako państwo, przedsiębiorcy i obywatele poważnie, to ta szansa może nam umknąć, a nawet zamienić się w cyberzagrożenie.
Jest już nawet taki termin jak cyberhigiena…
To jest taki bardzo fajny, przyjemny termin. Faktycznie, jak myślimy o funkcjonowaniu to każdy uczony jest od małego, żeby na pewne rzeczy uważać. Korzystając z tych dobroziejstw powinnismy świadomie korzystać z zasad bezpieczeństwa.
Dzisiaj mam wrażenie, ze te zasady nie są odpowiednio silnie wpajane. Jest dużo do zrobienia i ten proces musi już przyspieszać. Mówię tu o edukacji szkolnej, gdzie na lekcjach informatyki gdzie aspekty bezpieczeństwa nie są dość silnie poruszane, lub wcale.
A na kierunkach wyższych?
Pytanie też o inżynierów. Czy dzisiaj inżynierowie są kształceni w takim zakresie żeby zidentyfikować czy systemy, które projektują, są dobrze zabezpieczone i co się może stać, jeśli przestepca dobierze się do tych urządzeń, czy oprogramowania i jakie może to mieć konsekwencje.
Zagrożenia są realne i coraz większe? Miały już miejsce ataki na system banków centralnych.
Tak, mieliśmy do czynienienia z taką sytuacją kilka lat temu. Bank Centralny Bangladeszu padł ofiarą cyberataki i ukradziono prawi 100 mln dolarów. Dla gospodarki Bangladeszu był to duży ból.
Dziś pojawiła się informacja, że uczelnie w Wielkiej Brytyanii są celem ataków hakerskich. Takich ataków w ciągu ostatniego półtora roku było ponad 1100. Celem jest własność intelektualna i rozwiązania techniczne, rozwiązania militarne. Inżynieria jest przedmiotem największego zainteresowania hakerów, a ci sprzedają potem te rozwiązania innym państwom za duże pieniądze.
Możemy sobie przypomnieć ataki sprzed kilku miesięcy, gdzie na kilkadziesiąt godzin służba zdrowia została w Wielkiej Brytanii została sparaliżowana przez szkodliwe oprogramowanie. Nie trudno sobie wyobrazić realne zagrożenie dla pacjentów wtedy.
Trudno wycenić ewentualne straty, bo mogą, jak to powiedział ostatnio premier Łotwy, być to straty ludzkie.
Weźmy też pod uwagę wpływ na społeczeństwo. Dziś młodzi socjologowie są kształceni, by zwracać wagą na bandy troli. Weźmy pod uwagę jak bandy troli sa w stanie bardzo sprawnie kierowac społeczeństwami, by jakies idee, czy myśli były bardziej promowane.
_Polska wydaje się takim poligonem doświadczalnym troli. Jakby była własnie takim poligonem troli związanych z katastrofa smolenska. Nie dalo się nie zauwazyc tej armii troli, która dezinformowala nasze spoleczenstwo. Teraz wiemy, że takie armie rzeczywiście istnieją.
_Polska jest traktowana jako taki przedsionek gdzie testowane jest zlosliwe oprogramowanie, czy środki w zakresie cybeprzestępczości, a jak są skuteczne u ans, widać, że ataki przesuwają się dalej na zachód.
Dzisiaj pani premier Beata szydlo spotyka się z szefami krajów bałtyckich i cebrrbezpieczeństwo ma być jednym z tematów. Niedłgo będzie szczyt krajów Unii Europejskiej i wyłącznym tematem będzie cyberbezpieczeństwo. Ciekawie będzie obserwować jak Estonia wykorzysta w ramach prezydencji cybebzepiecznestwo jako jeden z kluczowych tematów gospodarczych. Mowię i o potencjale obronnym, ale i o cyberbiznesie. W ostatniej prezydencji Holandii wykrozystała ona cyberbezpieczenstwo doskonale dla promowania własnych produktów z zakresu cyberbezpieczeństwa. Wśród graczy na rynku zabezpieczeń wymienia się też Wielką Brytanię i Izrael.
Izrael jest też ciekawym przykładem, bo jest trochę jak polska na wschodniej flance. Izrael zaczął się bronić, bo musiał, ale z czasem zaczął na tym zarabiać. Teraz Izrael jest jednym ze swiatowych liderw w sprzedaży rozwiazn cyberbezpieczeństwa.
A stan świadomośći w Poslce?
Stan świadomości się bardzo poprawia. Niektórzy żartują, że w niektórych branżach stan świadomości aż za bardzo się poprawia. Dwie najistotniejsze to dyrektywa ws. Cyberbezpieczeństwa cybersieci która jest w ustawie krajowej od cybebezpieczenstwa.
Regulacji w Poslce o cyberbezpieczeństwie jest naprawdę dużo, natomiast takie dwie najważniejsze, holistyczne jak sądze, to: -1. Dyrektywa w srpawie bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych, która dzisiaj jest w Poslce implementowana postacią ustawy o krajowym systemie bezpieczeństwa, ale również -2. Wydane w Polsce, przyjęte przez rząd, Krajowe Ramy Polityki Cyberbezpieczeństwa RP, które również wynikają z tej dyrektywy. Tam już widać, że te rzeczy, o których tu rozmawiamy, pojawiają się jako cele strategiczne dla Rzeczyposplitej. Konkretniej dtrategie bezpieczeństwa RP - oprócz tego, że jest mowa o potencjale obronnym, jest również mowa o potencjale i promocji potencjalu biznesowego.
_W ramach konkluzji zeszłorocznych pojawiła się konkluzja zbudowania centrum bankowego bezpieczeństwa. Miałem okazję przy tym pracować. Dużo się tu dzieje, ale to tempo nie może spadać, tylko przyspieszać.
Te rzeczy, o których tu rozmawiamy, jest o nich mowa jako o celach strategicznych. Powinnismy budować Polske jako kraj oferujący cyberbezpieczenstwo.
Jest jakiś wpływ art. 5. NATO?
Art. 5 traktatu natowskiego [solidarność i odwet sojuszu za atak na państwo członkowskie NATO] do tej pory ten artykul był wykorzystany dwukrownie. Raz po ataku na World Trade Center, drugi ostatnio po ataku na infrastrukturę cybernetyczną Estonii (choć tu bez odzewu).
Nie powinniśmy wykluczać scenariusza w którym państwo nie należące do NATO pada ofiara cyberataku, wzywa członków NATO do obrony i nagle okazuje się, że nowa flanka NATO staje się nowym frontem wojny.
Zgadza się pan z premierem Łotwy, że atak na Francję może doprowadzić do realnego konfliktu tu?
Cyberatak np. na Francje może doprowadzić do regularnej wojny na wschodniej flance NATO.
