Narodowy Bank Polski wspiera rozwój gospodarczy Polski

Polska polityka pieniężna powinna wspierać nastroje polskich konsumentów. Konsumpcja stanowi bowiem podstawowy składnik PKB. Znajdujemy się w obliczu ryzyka wyhamowania wzrostu gospodarczego na świecie.

Świadczy o tym kolejna obniżka stóp procentowych przez amerykański bank centralny. Może być ona wynikiem przekonania o znacznym prawdopodobieństwie wyhamowania wzrostu gospodarczego nie tylko w USA, lecz także ogólnie na świecie. Jest to niepokojące i powoli przekłada się na krajowe dane makroekonomiczne. Szczególnie niebezpieczny jest ostatni odczyt produkcji przemysłowej. Realny spadek produkcji sprzedanej przemysłu w ujęciu rocznym to poważne ostrzeżenie. Ponadto z najnowszego odczytu PMI dla przemysłu wynika, że dostrzegalne jest niebezpieczeństwo spadku produkcji przemysłowej także w kolejnych 12 miesiącach.

NBP prowadzi politykę pieniężną korzystną dla polskiej gospodarki W związku z tym bardzo ważne jest uspakajanie uczestników życia gospodarczego, utrwalanie u nich przekonania, że polski bank centralny prowadzi i prowadzić będzie nadal łagodną politykę pieniężną. Zapowiedzi prowadzenia polityki restrykcyjnej mogłyby zostać odebrane w sposób nieco niepokojący przez przedstawicieli przedsiębiorstw. Mogliby oni i tego się najbardziej obawiam założyć, że pojawi się ryzyko serii podwyżek stóp procentowych, co mogłoby dość istotnie zmniejszyć ich skłonność do inwestowania.

Warto utrzymywać stopy procentowe poniżej inflacji przez dłuższy czas Tymczasem należy raczej wskazywać na potrzebę rozważania decyzji o obniżce stóp procentowych. Oczywiście obniżka jest potrzebna wówczas gdy pojawią się symptomy ochłodzenia gospodarczego. Przy czym uważam, iż te symptomy dostrzec można już teraz. Potrzebne jest niejako działanie wyprzedzające. Oczywiście wymaga to uzgodnienia wewnątrz Rady Polityki Pieniężnej. Generalnie trzeba powiedzieć, że najważniejsze jest to, że polska polityka pieniężna ma charakter łagodny i adekwatny do wyzwań. To co mi się szczególnie podoba to przyjęcie strategii, zgodnie z którą poziom stopy procentowej NBP jest od dłuższego czasu niższy od inflacji. Jest to w pewnym stopniu samo w sobie już czymś niestandardowym, często bowiem uważa się, iż powinno być odwrotnie, że stopa procentowa NBP powinna być wyższa od inflacji. Uważam, jednak że w obecnych warunkach podejście zgodnie, z którym stopa procentowa NBP jest niższa od inflacji jest potrzebne i uzasadnione. Uważam tak dlatego, że poszczególni obywatele są skłonni w tych warunkach raczej więcej wydawać niż powiększać stan lokat bankowych. To szczególnie istotne. Chodzi bowiem o to, by wciąż polityka pieniężna sprzyjała wysokiej dynamice konsumpcji prywatnej. Dzięki temu polska gospodarka radzi sobie relatywnie dobrze na tle innych krajów.

Niskie stopy procentowe podtrzymują popyt na polskie towary i usługi

Fakt, iż stopy procentowe NBP są niższe od inflacji przyczynia się do tego, że konsumenci zamiast zakładać nowe lokaty terminowe będą szybciej niż dotychczas dokonywali wydatków co pobudzi popyt na towary i usługi. Jest to ogromnie ważne dlatego, że popyt ten ma szansę być skierowany na towary produkowane przez polskich producentów oraz usługi świadczone przez polskich usługodawców. Może tak być, gdyż jak wynika z najnowszych badań polscy konsumenci coraz większą wagę przywiązują do kraju pochodzenia produktu. Okazuje się, że stają się w większym stopniu niż dotychczas konsumentami kierującymi się patriotyzmem gospodarczym. To szczególnie ważne dlatego, że ta cecha polskich konsumentów sprzyja rozwojowi naszej gospodarki i jej pojawienie się to wielki sukces ostatnich lat. Ogromną rolę w tej mierze odgrywa także np. „Nasz Dziennik” oraz portal Radia Maryja, za pośrednictwem których publikowane były w przeszłości liczne teksty poświęcone zagadnieniu patriotyzmu gospodarczego.

Niestandardowość w polityce pieniężnej

Generalnie uważam, iż jeżeli można przyjąć jedno działanie niestandardowe w postaci stopy procentowej systematycznie niższej od inflacji to równie dobrze można podejmować inne działania niestandardowe. W ogóle uważam, że nie należy się nadmiernie obawiać pojęcia niestandardowości. Jeżeli bowiem mamy czasy specyficzne to także specyficzne instrumenty polityki pieniężnej mogą być potrzebne.

Warto stosować instrumenty niestandardowe dopasowane do polskiej gospodarki Warto zauważyć, że zarówno Bank Japonii jak również bank centralny strefy euro stosują wręcz stopy ujemne. Jest to jeszcze bardziej niestandardowe. W związku z tym uważam, że należy zdecydowanie rozważyć możliwość zastosowania instrumentów niestandardowych o różnym charakterze także w Polsce. Zważywszy chociażby na to, że jak wspomniałem sam fakt, iż stopa procentowa naszego banku centralnego jest na trwale niższa od inflacji też jest już pewną niestandardowością. Przykładowo zaangażowanie Narodowego Banku Polskiego na rynku złota bardzo potrzebne i wskazane jest także podjęciem określonego ryzyka.

Polskie instrumenty niestandardowe powinny chronić miejsca pracy

Oczywiście problem instrumentów niestandardowych wymaga przemyślenia w pewnej dyskrecji. Niemniej jednak myślę, że przynajmniej w stosunku do instrumentów kredytowych warto być odważnym stosunkowo szybko. Może się po prostu zdarzyć, iż w sytuacji dalszego pogorszenia tempa wzrostu na świecie i w konsekwencji wyhamowania tempa wzrostu w Polsce potrzebne byłyby specjalne akcje kredytowe wspierające rozwój szczególnie tych przedsiębiorstw, które zadeklarują, iż będą dbać o utrzymanie miejsc pracy. To jest szczególnie istotne. Jest to bardzo ważnym elementem mojego sposobu myślenia. Zgodnie z tym sposobem myślenia polski bank centralny powinien dążyć do realizacji celu inflacyjnego w taki sposób aby było to jak najbardziej korzystne dla polskiej gospodarki, w tym dla ochrony miejsc pracy.

Brak podwyżek stóp procentowych wielkim sukcesem obecnej RPP

Oczywiście mówiąc o recesji na świecie, czy też o możliwości obniżki stóp procentowych w Polsce nie wspominam o tym dlatego, iż chciałbym realizacji scenariusza recesyjnego. Po prostu jako przedstawiciel polskiej władzy monetarnej muszę sobie zdawać sprawę z tego, iż tego typu scenariusz może mieć miejsce. Uważam bowiem, że Polacy mają prawo oczekiwać od NBP podejścia elastycznego, ofensywnego, takiego w którym nasz bank centralny będzie gotowy na wyzwania także te związane z groźnymi wydarzeniami za granicą. Po prostu jedną z cech dobrego banku centralnego jest czujność charakteryzująca politykę pieniężną prowadzoną przez dany bank. To z czego jestem najbardziej zadowolony to jest to, że w trakcie obecnej kadencji RPP nie doszło na razie do żadnych podwyżek stóp procentowych. To ogromne osiągnięcie. Uważam właśnie, że dzięki temu radzimy sobie jako gospodarka polska relatywnie dobrze. Nastroje konsumentów są optymistyczne. Troska o nastroje polskich konsumentów i przedsiębiorców powinna być moim zdaniem w równym stopniu zadaniem rządu, co też zadaniem NBP. Uważam tak dlatego, że narzędzia wpływające na poziom nastrojów uczestników życia gospodarczego w Polsce posiada zarówno rząd, jak i NBP.

Zgodna współpraca polskiego rządu z NBP polską racją stanu

Uważam zresztą, że z biegiem czasu coraz bardziej powinna się urzeczywistniać potrzeba współpracy banku centralnego z rządem. Zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych. Już zresztą mieliśmy bardzo pozytywny sygnał w postaci wejścia minister finansów, prof. Teresy Czerwińskiej do zarządu NBP. To bardzo dobre wydarzenie. Pokazuje ono, że osoby z doświadczeniem w działalności rządowej mogą być bardzo pomocne w pracy w naszym banku centralnym.

Strefa euro w dalszym ciągu strefą stagnacji gospodarczej

Warto obserwować sytuację makroekonomiczną na świecie pod kątem dotychczasowych efektów funkcjonowania strefy euro. Widzimy wyraźnie, iż w strefie euro bank centralny zmuszony jest wręcz stosować stopy ujemne, aby pobudzać gospodarkę. Dostrzegamy tam wciąż niskie tempo wzrostu gospodarczego. Myślę, że strefa euro nadal zasługuje na miano strefy wolnego wzrostu gospodarczego. To wszystko nas powinno jeszcze bardziej ostrzegać przed ewentualnymi pomysłami likwidacji polskiego złotego.

Polska powinna mieć pełną suwerenność monetarną

Co więcej uważam wręcz, że Polska powinna uzyskać prawo całkowitej swobody w zakresie stanowienia aktów prawnych dotyczących funkcjonowania banku centralnego, w tym także katalogu instrumentów finansowych mogących być przedmiotem operacji przeprowadzanych przez NBP a także w zakresie innych jeszcze uregulowań. Skoro Polska ma własną walutę narodową to bank centralny w naszym kraju powinien mieć całkowitą swobodę decydowania i prawo unijne nie powinno w ogóle dotyczyć zagadnień związanych z funkcjonowaniem NBP. Skoro w UE mówi się o pomocniczości to uważam, że wyłączenie naszego kraju z unijnych uregulowań dotyczących bankowości centralnej byłoby zgodne z tą zasadą.