Strategiczny partner w Europie
Układ polityczny, który wyłania się w rezultacie ostatnich wyborów do Sejmu i Senatu RP pozwoli sformować rząd, który dalej będzie prowadził suwerenną politykę gospodarczą, jaka zapewni szybki rozwój ekonomiczny i gospodarczy Polski w oparciu o bliską współpracę i strategiczny sojusz z USA – pisze w „Gazecie Bankowej” Jerzy Bielewicz.
Niemal każdy kolejny tydzień i miesiąc przynosi nowe informacje o zacieśnianej współpracy między Polską a USA w strategicznych obszarach: militarnym, energetycznym oraz wysokich technologii. W ciągu zaledwie czterech miesięcy oba kraje podpisały szereg strategicznych dwustronnych deklaracji porozumień i umów państwowych, które jasno wyznaczają kierunek i pola działań. Jeszcze w czerwcu obie pary prezydenckie podziwiały przelot amerykańskich myśliwców F–35 nad Białym Domem w Waszyngtonie podczas oficjalnej wizyty prezydenta Andrzeja Dudy w USA, gdy już 11 września Departament Stanu, a tydzień później Kongres USA zatwierdziły zakup przez Polskę najnowocześniejszych myśliwców piątej generacji zgodnie z deklaracjami obu krajów z czerwca i września o partnerstwie militarnym i stacjonowaniu jednostek US Army w naszym kraju. Polska stała się jednym z zaledwie kilku państw na świecie, który jako zaufany sojusznik USA, może zakupić tej klasy uzbrojenie. Tymczasem, w październiku tuż przed wyborami do Sejmu i Senatu RP prezydent Donald Trump potwierdza swym podpisem wprowadzenie prawa o ruchu bezwizowym dla obywateli polskich przybywających do USA w celach biznesowych i turystycznych.
Bezpieczeństwo i wspólne interesy
Jakie przyczyny stoją za tak dynamicznym rozwojem wzajemnych stosunków między Warszawą a Waszyngtonem? Po pierwsze, agresywna i rewizjonistyczna polityka Rosji Putina, która w 2014 roku zaanektowała Krym wszczynając jednocześnie działania wojenne w regionie Ługańskim i Donieckim wschodniej Ukrainy. Po drugie, strategiczna współpraca w sektorze energetyki między Niemcami a Rosją oraz budowa kolejnych dwóch nitek gazociągu Nord Stream 2 po dnie Bałtyku, co zagraża bezpieczeństwu i integralności energetycznej Polski, krajów bałtyckich i Ukrainy. Po trzecie, ekspansja ekonomiczna Chin w Europie Środkowowschodniej w ramach projektu Nowego Jedwabnego Szlaku.
W taki oto sposób region Europy Środkowowschodniej, a w dwójnasób Polska, stał się partnerem w rozgrywce geopolitycznej o zachowanie równowagi sił na globalnej scenie politycznej, przy czym zarówno Warszawa, jak i Waszyngton nie chcą dopuścić do powstania osi współpracy Berlin – Moskwa – Pekin. 1 września 2019 r. wiceprezydent USA Mike Pence wziął udział w uroczystościach upamiętniających 80. rocznicą wybuchu II wojny światowej, oddając cześć polskim żołnierzom, którzy stanęli do nierównej walki na dwóch frontach z hitlerowskimi Niemcami i Rosją Sowiecką we wrześniu 1939 roku. Przy tej okazji tj. rocznicy wybuchu wojny, Polska, Ukraina i USA podpisują trójstronną porozumienie o przyszłych dostawach sześciu miliardów metrów sześciennych gazu naturalnego z USA przez Polskę na Ukrainę. Jak należy rozumieć upamiętnienie dziesiątek milionów ofiar wojny uświetnione przez obecność w Warszawie 1 września 2019 roku delegacji i przywódców z 40 krajów regionu, NATO, Unii Europejskiej i Partnerstwa Wschodniego? Kraje Europy Środkowowschodniej doświadczone przez komunizm już nigdy więcej nie staną się przedmiotami w grze Rosji i Niemiec, a spójność, stabilność oraz bezpieczeństwo zarówno militarne jak i energetyczne gwarantowane przez USA przyniesie stabilizację i rozwój regionowi a także bezpieczeństwo całej Unii Europejskiej.
Dalekosiężny plan
Deklaracja, porozumienia i umowy wybiegają daleko w przyszłość. I tak eksport gazu naturalnego z Polski na Ukrainę będzie możliwy dopiero za co najmniej cztery lata, ale pod wieloma warunkami, takimi jak: rozbudowa Gazoportu w Świnoujściu, realizacja projektu gazociągu Baltic Pipe z Norwegii przez Danię i po dnie Bałtyku do Polski, konstrukcja pływającego terminalu na gaz skroplony u wybrzeża w okolicach Gdańska oraz rozbudowa lądowej sieci przesyłowej oraz konektorów transgranicznych… Z całą pewnością nie mniej skomplikowanym wyzwaniem inwestycyjnym i logistycznym jest stworzenie warunków do przyjęcia i stacjonowania na terytorium Polski w pełnej gotowości operacyjnej 5,5 tysiąca żołnierzy amerykańskich wraz dowództwem dywizyjnym. Dziś wiemy, że rozlokowani będą w siedmiu miejscowościach, a poligon w Drawsku Pomorskim zyska status centrum szkoleniowego US Army. Przy czym Pentagon planuje już w przyszłym roku wielkie manewry wojskowe w Polsce, w których weźmie udział nawet do 20 tysięcy amerykańskich żołnierzy relokowanych z baz w USA. Podobna skala i rodzaj wyzwań, to absorpcja przez Wojsko Polskie nowych klas najnowocześniejszego uzbrojenia jak systemy wyrzutni Patriot i Himars, myśliwców F–35 oraz wielu innych, która wiąże się rozbudową infrastruktury, lotnisk i wymaga sprawnej i profesjonalnej obsługi technicznej. Współpraca militarna idzie w parze z bezprecedensowym w skali transferem technologii i wiedzy, który może umożliwić rozkwit uczelni technicznych i dynamiczny rozwój rodzimego przemysłu obronnego.
Centralny Port Komunikacyjny i Trójmorze
Budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego wraz z liniami kolejowymi i drogowymi, który nie tylko zintegruje przez sieć połączeń obszar całego kraju, ale w zamierzeniu posłuży również państwom regionu Trójmorza, a także naszym sąsiadom ze wschodu jak Ukraina i Białoruś, ma zostać zrealizowana do 2027 roku. Stratedzy i analitycy wskazują, że przedsięwzięcie to stanowi wręcz warunek sine qua non rozwoju gospodarczego całego regionu Trójmorza w długim okresie zwiększając po wielokroć atrakcyjność inwestycyjną i konkurencyjność Polski. Umożliwi także zacieśnienie współpracy i zwiększy potencjał wymiany gospodarczej ze strategicznym partnerem, jakim są Stany Zjednoczone. Temat CPK podjęto we wrześniu na Forum Ekonomicznym w Krynicy z udziałem przedstawicieli amerykańskich firm, izby gospodarczej oraz ambasady. Były dowódca US Army w Europie, gen. Ben Hodges zapewnił, że CPK poza wymiarem gospodarczym i komunikacyjnym znacznie poprawi też bezpieczeństwo militarne Polski, gdyż może posłużyć do szybkiego przerzutu amerykańskich wojsk w razie zewnętrznego zagrożenia. Z kolei pełnomocnik rządu ds. CPK, wiceminister infrastruktury Mikołaj Wild przedstawił tzw. Brief Strategiczny, czyli 300–stronicowy wynik konsultacji i wskazał na pokaźne zainteresowanie inwestorów z Ameryki i Azji projektem hubu komunikacyjnego między Warszawą i Łodzią.
Jeśli Trójmorze, to także połączenia drogowe, energetyczne i telekomunikacyjne na osi Północ–Południe, a więc projekty jak: przekop Mierzei Wiślanej i port w Elblągu, drogi Via Carpatia i Via Baltica, kolej Rail Baltica, linie energetyczne, gazociągi i konektory transgraniczne, ale też dostęp i rozbudowa portów i terminali przeładunkowych w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie. Wymienione przedsięwzięcia i ich realizacja – co niezwykłe w historii gospodarczej Polski – to swoisty wyścig z czasem, gdyż dynamika wzrostu przeładunków w portach morskich i przewozach pasażerskich i cargo na lotnisku Okęcie sięga kilkunastu procent rocznie tworząc wąskie gardła dla rozwoju Polski, a także naszych partnerów w regionie Europy Środkowowschodniej, czyli Trójmorza.
Gospodarka i wielka geopolityka
To nie Niemcy i Austria leżą dziś na wschodniej flance NATO i Wspólnoty Europejskiej, ale Polska. Dodatkowo, położenie naszego kraju na Nizinie Środkowoeuropejskiej predysponuje nas do strategicznej roli w transporcie lądowym i wymianie handlowej Wschód– Zachód, a także dalszej dystrybucji dóbr na osi Północ–Południe. I tu także USA, które weszły w spór handlowy z Chinami mogą okazać się naszym strategicznym sprzymierzeńcem. Po 18 miesiącach utarczek i wznoszenia barier celnych, USA i Chiny po raz pierwszy wstrzymują bądź też cofają już podjęte decyzje o nowych cłach, by przygotować grunt po kolejną rundę negocjacji i już zapowiedziane wstępne porozumienie. Ostatnio Pekin zniósł szereg barier prawnych i inwestycyjnych, a takie amerykańskie instytucje finansowe jak JP Morgan i Goldman Sachs wykupują narzucanych im dotąd prawnie lokalnych partnerów. Trwa budowa megafabryki samochodów elektrycznych, należącej już w stu procentach do amerykańskiego koncernu Tesla W relacjach USA–Chiny według mojej oceny należy wskazywać na dążenie do wypracowania metod zarządzania konfliktami, które z racji dynamicznego rozwoju technologii, wymiany handlowej finalizowanej w przestrzeni wirtualnej, wymagają określenia ram prawnych, a także dochowania integralności systemów informatycznych i baz danych. Wymóg cyberbezpieczeństwa przy współpracy z USA w telekomunikacji, energetyce, finansach, wymianie handlowej i przede wszystkim wymiarze militarnym okazuje się nadrzędny ze względu na to, że Polska chce być oknem Zachodu na Wschód, a nie na odwrót… Stąd też podpisane porozumienie między Polską a USA w sprawie współpracy i wspólnych standardów przy budowie sieci telekomunikacyjnej 5G stanowi przykład i drogowskaz dla innych państw i gospodarek Europy.
Nowy odważny świat
Trwa gospodarczy wyścig między USA i Chinami o rolę lidera w sektorach wysokich technologii. Przyszłość to między innymi sztuczna inteligencja w sektorze finansowym, internetowe platformy płatności i wymiana handlowa rozliczana w świecie wirtualnym, który nie respektuje granic państwowych. Polska w tym nowym odważnym świecie technologii ma swoje integralne miejsce ze względu na… położenie geopolityczne i geograficzne na skrzyżowaniu szlaków handlowych Wschód–Zachód i Północ–Południe. Biletem do dobrobytu jest szybki rozwój infrastruktury drogowej, kolejowej, energetycznej i telekomunikacyjnej oraz budowa CPK, by umożliwić rozwój, ale też współpracę i zaangażowanie USA w Europie Środkowowschodniej. Pierwszy etap „budowy” wymaga wielu rąk do pracy, których już teraz brakuje. Stąd też szybki wzrost płacy minimalnej i wynagrodzeń w sektorach budowlanych. Drugi etap koncepcyjny wdrożenia rozwiązań Gospodarki 4.0 opartej na infrastrukturze telekomunikacyjną 5G, Internecie Rzeczy, inteligentnej energetyce, cyfryzacji w administracji, bankowości i wymianie handlowej może zapewnić skokowy wzrost wydajności pracy i realny dobrobyt obywatelom Polski na najbliższe dziesięciolecia.
»» Czytaj też inny komentarz autora:
Układ polityczny, który wyłania się w rezultacie ostatnich wyborów do Sejmu i Senatu RP oraz większość w niższej izbie parlamentu pozwolą sformować rząd, który dalej będzie prowadził suwerenną politykę gospodarczą, często sprzeczną z interesami Niemiec i Rosji, która zapewnia jednak szybki rozwój ekonomiczny i gospodarczy Polski w oparciu o bliską współpracę i strategiczny sojusz z USA.
Jerzy Bielewicz
Więcej informacji i komentarzy o światowej i polskiej gospodarce i sektorze finansowym znajdziesz w bieżącym wydaniu „Gazety Bankowej” - do kupienia w kioskach i salonach prasowych
„Gazeta Bankowa” dostępna jest także jako e-wydanie, także na iOS i Android – szczegóły na http://www.gb.pl/e-wydanie-gb.html
