TYLKO U NAS
Zmieniamy oblicze transportu, podnosimy jakość infrastruktury
Sprawny system transportowy i wysokiej jakości infrastruktura to dwa niezbędne warunki wzrostu gospodarczego każdego państwa. Efektywna infrastruktura pozwala optymalizować procesy transportowe i ograniczać koszty związane z logistyką ładunków. Tym samym wzrost jakości infrastruktury transportowej przyczynia się do podniesienia produktywności i konkurencyjności gospodarki oraz działa stymulująco na jej rozwój – podkreśla Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury na łamach rocznika „Polski Kompas 2022”
Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych zasadnicze znaczenie ma poziom dostępności transportowej. Jest to czynnik związany bezpośrednio ze stanem i z jakością infrastruktury. Dlatego też tak ważne jest zapewnienie sprawnych połączeń zarówno w przypadku dużych aglomeracji, jak i mniejszych ośrodków.
Kluczowymi instrumentami w zakresie rozwoju infrastruktury transportowej są dwa wieloletnie programy inwestycyjne, czyli Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025) i Krajowy Program Kolejowy do 2023 r. o łącznej wartości blisko 240 mld zł. Dodatkowo w dziedzinie transportu kolejowego realizujemy Program utrzymaniowy do 2023 r. Program Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej Kolej Plus do 2028 r., Rządowy program budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021–2025 oraz Program Inwestycji Dworcowych. W zakresie dróg rozwój i utrzymanie na właściwym poziomie sieci transportowej są realizowane dodatkowo poprzez Program budowy 100 obwodnic, Program Wzmocnienia Krajowej Sieci Drogowej do 2030 r. oraz Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021–2024. Drogi samorządowe natomiast wspieramy przez Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg (dawniej Fundusz Dróg Samorządowych).
Mocna pozycja Polski na logistycznej mapie Europy
Głównym celem krajowej polityki transportowej jest zwiększenie dostępności transportowej oraz poprawa bezpieczeństwa uczestników ruchu i efektywności sektora transportowego przez utworzenie spójnego, zrównoważonego, innowacyjnego i przyjaznego dla użytkownika systemu transportowego w wymiarze krajowym, europejskim i globalnym. Strategiczne planowanie rozwoju transportu w Polsce uwzględnia wytyczne zawarte w europejskiej polityce transportowej. W szczególności istotne są postanowienia Unii Europejskiej dotyczące rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, której ważne szlaki komunikacyjne znajdują się na terenie Polski. Ze względu na strategiczną lokalizację naszego kraju na przecięciu głównych ciągów transportowych na linii północ–południe i wschód– zachód oraz systematycznie rozbudowywaną infrastrukturę transportową Polska zajmuje coraz mocniejszą pozycję na logistycznej mapie Europy.
Realizacja międzynarodowych szlaków transportowych na osi północ–południe ma szczególne znaczenie w obecnej sytuacji, gdy wojna w Ukrainie wpływa również na zakłócenia łańcuchów logistycznych. Dla zabezpieczenia swobodnego przepływu towarów konieczne jest zwiększenie roli portów morskich i połączeń lądowych zapewniających ich obsługę. Zadanie to w mojej ocenie wypełniać będzie odnowiona polityka TEN-T poprzez jeszcze lepsze wykorzystanie potencjału Europejskich Korytarzy Transportowych. Polska aktywnie zaangażowała się w proces negocjacji nowej polityki TEN-T, m.in. przez włączenie w jej przebieg wielu ważnych szlaków transportowych na terenie Polski, co w bliskiej przyszłości ma dać dodatkowy impuls rozwojowy.
Jednym z takich szlaków, mających znaczenie krajowe i jednocześnie ponadregionalne, jest Via Carpatia. Trasa ta stanowi połączenie drogowe łączące m.in. Litwę, Polskę, Słowację, Węgry, Chorwację, Rumunię, Bułgarię, Grecję, a także Ukrainę i Turcję, z możliwością dalszego rozwoju na kraje sąsiadujące, w tym na obszar Bałkanów Zachodnich. Realizacja inwestycji infrastrukturalnych na tym obszarze przyniesie wymierne korzyści dla całej gospodarki europejskiej.
W zakresie reakcji UE na agresję wojskową Rosji wobec Ukrainy z aprobatą przyjmujemy decyzję Komisji Europejskiej w sprawie podpisania porozumienia między Unią Europejską a Ukrainą w zakresie orientacyjnych map transeuropejskiej sieci transportowej w Ukrainie. Rozwijanie polityki Komisji dotyczącej rozszerzania sieci TEN-T na państwa sąsiadujące, a także realizacja nowych, dogodnych połączeń na osi północ–południe, uwzględniających również Ukrainę, pozytywnie przełoży się na kwestie bezpieczeństwa i dostępności infrastruktury w regionie.
Jednocześnie z uwagi na konieczność zwiększenia dostępności transportowej wpisującej się w proces dekarbonizacji transportu rozpoczęliśmy dyskusję na poziomie UE w sprawie kolejowego komponentu tego szlaku. Nazwaliśmy go Rail Carpatia. Dzięki realizacji projektów infrastrukturalnych konsekwentnie zmieniamy oblicze transportu, podnosimy jakość infrastruktury w Polsce oraz kreujemy transportowy system międzynarodowych połączeń naszego kraju. Rozbudowa sieci infrastruktury transportowej zwiększy atrakcyjność inwestycyjną regionów, ułatwi przedsiębiorcom kooperację rację i tworzenie łańcuchów produkcji, zwiększy dostęp do rynków w skali krajowej i europejskiej. Zwiększenie dostępności transportowej do wszystkich obszarów państwa będzie pozytywnie wpływać na poprawę sytuacji społeczno -gospodarczej i zwiększenie ich atrakcyjności inwestycyjnej oraz konkurencyjności gospodarki.
Transport multimodalny i intermodalny
Polska jest teraz nie tylko jednym z największych w Europie placów budowy, ale również miejscem zastosowania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w transporcie. Zgodnie z założeniami Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 r. nowe rozwiązania technologiczne będą jednocześnie ograniczać negatywny wpływ transportu na środowisko i klimat, poprawiać jego efektywność energetyczną oraz przyczyniać się do poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu.
Obecnie jednym z najbardziej aktualnych i dyskutowanych zagadnień jest realizacja założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Kwestią podstawową jest rozwijanie zrównoważonego systemu transportowego, który jednocześnie zaspokoi potrzeby społeczne i gospodarcze w zakresie mobilności i zminimalizuje niepożądany wpływ na środowisko naturalne. Jednym z kryteriów branych pod uwagę podczas planowania inwestycji infrastrukturalnych będzie ich wpływ na osiągnięcie neutralności klimatycznej, w szczególności przez wspieranie multimodalności transportu.
W tym celu realizowane będą przedsięwzięcia w zakresie rozwoju infrastruktury i transportu intermodalnego. Mając na uwadze potrzebę zwiększenia poziomu wykorzystania zrównoważonych form mobilności, będziemy rozwijać zwłaszcza transport kolejowy, stanowiący najbardziej przyjazny dla środowiska rodzaj transportu.
W czasie kryzysu wywołanego rosyjską agresją na Ukrainę ponad 4 mln osób z tego kraju trafiło do Polski i znaczna ich część właśnie koleją. Wskazuje to jednoznacznie, że transport kolejowy pełni szczególną rolę w sytuacjach kryzysowych i jest w stanie w szybkim czasie zapewnić przewiezienie znacznego potoku pasażerów.
Kolej jest bezpiecznym, ekologicznym i przewidywalnym środkiem transportu, coraz chętniej wybieranym przez pasażerów. W ostatnim czasie z rynku kolejowego napływają dobre informacje. W czerwcu 2022 r. z transportu kolejowego skorzystało niemal 30 mln pasażerów i przewieziono nim ponad 20 mln ton towarów. To wartości wyższe w porównaniu z czerwcem 2019 r., czyli okresem sprzed pandemii koronawirusa.
Dużo uwagi poświęcamy transformacji klimatycznej, ale jednocześnie zaznaczamy, że musi być to transformacja sprawiedliwa i nie może się odbywać kosztem mniej zamożnych państw i regionów. Należy bardzo ostrożnie podchodzić do zmian, które mogą prowadzić do zwiększenia obciążeń dla najbardziej wrażliwych grup społecznych, zwłaszcza powodujących ryzyko wzrostu ubóstwa w zakresie mobilności oraz energetyki.
Skala wyzwań, przed jakimi stoją państwa członkowskie w kontekście transformacji klimatycznej, wymaga odpowiedniego wsparcia finansowego ze strony UE. Do osiągnięcia pełnej efektywności rozbudowy infrastruktury transportowej potrzebne jest również zastosowanie nowoczesnych rozwiązań informatycznych. Sektor transportowy przeżywa obecnie rewolucję, związaną z cyfryzacją coraz większej części procesów logistycznych. Uważam, że wprowadzanie nowoczesnych technologii transportowych powinno w pierwszej kolejności służyć poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Ostatnie lata są dla Polski i polskiej gospodarki niezwykle trudne. Jednak ani pandemia, ani wojna w Ukrainie nie zatrzymały polskich budów, a rozwój infrastruktury nie zwolnił. Zdajemy sobie sprawę, że polskie budownictwo jest kołem zamachowym gospodarki, o które musimy dbać, dlatego robiliśmy i nadal robimy wszystko, by nie zwalniać tempa inwestycji. W momencie wychodzenia kraju z kryzysu gospodarczego państwo musi się stać strategicznym inwestorem, napędzającym gospodarkę do rozwoju. Realizowane i planowane przez nas inwestycje w infrastrukturę są na to najlepszym dowodem.
Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury
Tekst został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2022” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2022”:
