Dieta niskopurynowa, czyli jak się żywić w artretyzmie
Regulacja stężenia kwasu moczowego w naszym organizmie jest wypadkową diety oraz stylu życia. Każdorazowe zmiany któregoś z tych parametrów mają rzeczywiste odzwierciedlenie w produkcji oraz wydalaniu kwasu moczowego przez nerki. Czynnikami predysponującymi do zwiększonej produkcji kwasu moczowego są:
• Leki moczopędne oraz dodatkiem z aspiryny
• Wiek oraz płeć (dotyka osób po 50 roku życia oraz 6 razy częściej mężczyzn)
• Choroby współistniejące (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, przewlekła niewydolność nerek, otyłość)
• Odwodnienie
• Infekcja bakteryjna
• Dieta z dużą zawartością puryn (mięso, podroby, wywaru na bazie kości, ryby, konserwy, tłuszcze zwierzęce)
• Alkohol
Podstawowym celem interwencji dietetycznej jest wdrożenie diety niskopurynowej. Zaleca się dietę zbilansowaną z ograniczeniem podaży puryn do 300 mg/dl w przypadku remisji choroby oraz do 120 mg/dl w przypadku jej zaostrzenia. Oprócz zmniejszonego spożycia puryn, rekomenduje się zmniejszenie spożycia cukrów prostych, szczególnie fruktozy.
Zalecenia dietetyczne
• Posiłki (4-5) powinny być spożywane co 3-4 godziny. Ostatni minimum 2 godziny przed snem
• Unikanie żywności wysokopurynowej (wywary z mięsa i kości, wywary rybne, mięso i jego przetwory podroby, ryby i ich przetwory, owoce morza, drożdże. W czasie zaostrzenia zalecana dieta wegetariańska
• Zmniejszenie spożycia fruktozy, syropu glukozowo-fruktozowego i syropu kukurydzianego (słodzone napoje, napoje energetyzujące, słodycze, słodzone produkty mleczne, dżemy)
• Warzywa (minimum 450 g), najlepiej w formie surowej. Wyjątek stanowią nasiona roślin strączkowych.
• Owoce w proporcji ¼ w stosunku do warzyw.
• Minimum 3 litry płynów dziennie, w tym słabe napary herbaciane i niesłodzone soki (hamowanie wytrącania się kryształów moczanowych
• Dieta bogata w witaminę C oraz odtłuszczony nabiał zwiększają wypłukiwanie nadmiaru kwasu moczowego
Efekt - spadek masy ciała (redukcja masy ciała o 5-10 kg związana jest z obniżeniem stężenia kwasu moczowego do 0,6 mg/dl). Lekka aktywność fizyczna dobrze widziana w miarę indywidualnych możliwości.
Artretyzm
Dna moczanowa, zwana inaczej podagrą lub artretyzmem, to schorzenie polegające na gromadzeniu się kwasu moczowego w surowicy krwi powyżej 6 mg/dl u zdrowych kobiet, 7 mg/dl u zdrowych mężczyzn, a u osób z podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym – 5 mg/dl. Konsekwencją tego jest hiperiurykemia, czyli stan wzmożonej produkcji oraz ograniczonego wydalania kwasu moczowego przez nerki. Nieleczona prowadzi do odkładania się kryształków moczanowych w okolicach stawów skokowych, kolanowych czy łokciowych, zniekształceń powierzchni stawowych, unieruchomienia, a nawet trwałej niepełnosprawności. Objawia się silnym bólem oraz obrzękiem objętych chorobą tkanek, ścięgien oraz chrząstek. Charakterystycznym objawem choroby jest silny ból oraz obrzęk zlokalizowany w okolicy dużego palca u stopy oraz innych kończyn.
Filip Siódmiak
