Prezydent: oczekujemy zadośćuczynienia
Wybaczenie i uznanie winy to jedno, a zadośćuczynienie za szkody to drugie - podkreślił prezydent Andrzej Duda podczas obchodów 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Wieluniu. - Ta sprawa cały czas jeszcze nie jest załatwiona i nigdy nie została załatwiona od 80 lat - dodał.
Andrzej Duda złożył 1 września rano wiązankę kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym zbombardowaną synagogę w Wieluniu, a później wieniec pod pomnikiem upamiętniającym nalot bombowy na wieluński szpital pw. Wszystkich Świętych.
1 września 1939 roku Wieluń był jednym z pierwszych miast, zbombardowanym przez Niemców. Od godz. 4.40 do 14.00 na miasto spadło 380 bomb o łącznej wadze 46 ton.
Według różnych źródeł, w wyniku ataku Luftwaffe, zginęło od 1,2 do ponad 2 tys. osób. W gruzach legło 75 proc. miejskiej zabudowy.
Jeżeli ktoś komuś wyrządził szkodę, to musi ponieść tego oczywiste konsekwencje, także w postaci przywrócenia do stanu poprzedniego albo wypłaty takiej kwoty, która to umożliwi - mówił Andrzej Duda.
Prezydent podkreślił, że „tego wszystkiego, co straciliśmy przez ponad 40 lat bycia za żelazną kurtyną nikt nam nie rozliczy i nikt nam nie wyrówna, ale za te wyliczalne straty, które ponieśliśmy w wyniku wojny i napaści, zadośćuczynienie nie tylko jest możliwe, ale jest należne”.
My Polacy go oczekujemy - podkreślił prezydent.
Zdaniem prezydenta „polskie władze powinny się tego domagać i wierzę w to głęboko, że będą się tego domagały aż do skutku”.
Liczę na to, że będziemy mieli w tym zakresie uczciwe wsparcie wspólnoty międzynarodowej, bo nam się ono po prostu należy, dlatego że zawsze byliśmy po właściwej stronie - wskazał prezydent.
Wśród ważnych obiektów, które zostały zniszczone w ataku Luftwaffe na Wieluń, były kościół św. Michała Archanioła, synagoga i oznaczony znakami czerwonego krzyża szpital pw. Wszystkich Świętych.
XIII-wieczna kolegiata pw. św. Michała Archanioła została poważnie uszkodzona od wybuchu bomby. Budynek został później przez Niemców wysadzony i rozebrany. Zachowały się jedynie jego fundamenty.
Synagoga w Wieluniu zbudowana w połowie XIX wieku przy ul. Żołnierskiej (obecnie Sienkiewicza) służyła środowisku ponad 5 tys. wieluńskich Żydów (w 1939 r. 33 proc. mieszkańców Wielunia). Obecnie w tym miejscu jest park i pamiątkowa tablica przypominająca bombardowanie bóżnicy.
Nie istnieje też szpital pw. Wszystkich Świętych. Zbombardowany 1 września 1939 r. nie został odbudowany. Obecnie w tym miejscu stoi budynek szkolny, a o tragicznych wydarzeniach z września 1939 r. przypomina poświęcony im pomnik.
Autorzy „Raportu o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945”, oszacowali szkody wojenne na 6 bln 220 mld 609 mln zł.
PAP/bz
