Tezy ze sprawozdania Święcickiego - obalone

Krajowa SKOK skierowała do Krystyny Skowrońskiej (PO), przewodniczącej Komisji Finansów Publicznych (FPB) pismo, w którym odnosi się do treści sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej do spraw realizacji ustaw o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Szereg ustaleń zawartych w tym sprawozdaniu pozostaje w sprzeczności ze stanem faktycznym lub nie znajduje uzasadnienia w treści zebranego przez podkomisję materiału dowodowego. Dzisiaj FPB będzie rozpatrywać sprawozdanie podkomisji. Krajowa SKOK podkreśla jednostronny przebieg prac podkomisji. Nie były brane pod uwagę pisemne oraz ustne uwagi jej przedstawicieli, mimo wniosków składanych przez członków komisji wysłuchano jedynie czterech, wyznaczonych przez Komisję Nadzoru Finansowego, zarządców komisarycznych kas oraz przedstawicielkę jednej z kas, której zarząd skonfliktowany jest z Krajową SKOK.

Pismo zawiera również bardzo obszerną, merytoryczną polemikę z treścią sprawozdania przeforsowanego przez przewodniczącego podkomisji, posła Marcina Święcickiego (PO). Krajowa SKOK zaprzecza, aby w jej działaniach występowały jakiekolwiek „patologie” a także by sektor SKOK skażony był jakimikolwiek „patologiami”. Nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi prowadzony był prawidłowo, co potwierdził w swojej ocenie Bank Światowy. Nie może być też mowy o żadnym „układzie politycznym” w spółdzielczych kasach, zaś sposób prezentacji ich wyników finansowych obciążony jest skazą bardzo niestabilnego otoczenia prawnego. Kluczowy wpływ mają tu szczególne zasady rachunkowości kas, które od stycznia 2012 roku były zmieniane już czterokrotnie. Pod nadzorem Krajowej SKOK nie upadła żadna z kas, ani jeden Polak nie stracił nawet złotówki ulokowanej w tych instytucjach. Kwestia ta jest całkowicie pominięta w sprawozdaniu podkomisji Święcickiego.

Kolejne zarzuty w nim sformułowane obalane są punkt po punkcie – pełną treść pisma znajdą Państwo w załączniku. Warto podkreślić, że sprawozdanie podkomisji ds. SKOK powstało w wyraźnym pośpiechu, choć Komisja Finansów Publicznych nie zakreśliła jej terminu zakończenia prac. Trudno oprzeć się wrażeniu, że sprawozdanie miało powstać przed posiedzeniem Trybunału Konstytucyjnego (29 i 30 lipca br.), który ma rozpatrzeć zgodność szeregu zapisów ustawy o SKOK z ustawą zasadniczą. Zdaniem Krajowej SKOK prawo obecnie regulujące działalność spółdzielczych kas jest wadliwe i uniemożliwia prawidłowy rozwój sektora.

Działalność podkomisji posła Święcickiego wpisuje się jednoznacznie w szeroki kontekst politycznej nagonki na SKOK-i, prowadzonej od wielu miesięcy przez polityków rządzącej Platformy Obywatelskiej. Do tej niepokojącej i sprzecznej ze standardami dojrzałych demokracji sytuacji odniósł się podczas niedawnej konferencji prasowej prezes Krajowej SKOK Rafał Matusiak.

• Z doniesień medialnych, które miałem okazję śledzić, wyłania się obraz zaplanowanej i przeprowadzonej z użyciem instytucji państwa operacji przeciwko kasom. Z publikacji wynika, że plan zaatakowania SKOK-ów powstawał już jesienią, natomiast do fazy realizacji przeszedł mniej więcej w lutym bieżącego roku. Według dziennikarzy tzw. afera SKOK miała zaszkodzić partii Prawo i Sprawiedliwość, miała również zdyskredytować kandydata na prezydenta PiS, pana Andrzeja Dudę. Dziś można powiedzieć, że mamy do czynienia z dalszym ciągiem tych działań, ponieważ trwa kampania parlamentarna. Z doniesień medialnych wynika, że SKOK-i nadal są w kręgu zainteresowań polityków Platformy Obywatelskiej i nadal mogą być wykorzystywane do zdobywania punktów w ramach kampanii – mówił Rafał Matusiak.

Dowodem na prowadzenie politycznych targów wokół spółdzielczych kas jest wypowiedź wicepremiera Janusza Piechocińskiego, który w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” ujawnił, że był namawiany przez polityków Platformy Obywatelskiej do poparcia projektu powołania komisji śledczej w sprawie SKOK. Według Piechocińskiego PO twierdziła, że lider PSL „skorzysta na tym politycznie przed wyborami”.

• Chciałbym podziękować panu premierowi za ujawnienie tego faktu w swoim wywiadzie i odpowiedzialność polityczną, jaką niewątpliwie się wykazał wskazując opinii publicznej na te okoliczności – komentował Rafał Matusiak.

Prezes Krajowej SKOK wyraził również żal i zaniepokojenie z powodu nieodpowiedzialnych wypowiedzi polityków PO na temat spółdzielczych kas, których prawidłowe funkcjonowanie jest oparte na zaufaniu publicznym.

– Można powiedzieć, że SKOK-i przeszły największy stress test w warunkach naturalnych, nie na papierze. Przeszły go z oceną bardzo dobrą, ponieważ nie doszło do masowych wypłat, nie doszło do runu na kasy. Te wydarzenia potwierdzają rzecz dla nas najważniejszą: SKOK-i cieszą się zaufaniem swoich członków, członkowie kas nie obawiają się przechowywać swoich depozytów w SKOK-ach. Te osoby, które próbują twierdzić, że nie istnieje coś takiego jak więź członkowska w SKOK-ach, po prostu nie wiedzą o czym mówią – dodawał Rafał Matusiak.

Zdaniem Krajowej SKOK wiele wątpliwości budzą także uznaniowe i często bardzo restrykcyjne działania Komisji Nadzoru Finansowego wobec sektora spółdzielczych kas. Przykładem może być tu np. zakaz reklamowania depozytów, których baza jest jedynym źródłem działalności pożyczkowej SKOK-ów. Ogromne zaniepokojenie wywołują także nieprawidłowości w audytach, przeprowadzonych w niektórych kasach na zlecenie KNF przez firmę Deloitte Polska. Audytorzy różnie oceniali takie same zjawiska gospodarcze w poszczególnych kasach oraz popełniali merytoryczne błędy w raportach – w przypadku jednej ze spółdzielczych kas sięgały one kilkuset milionów złotych. Niejasny jest też sposób wyłonienia firmy audytorskiej. Jedna z kas zwróciła się z prośbą o przedstawienie dokumentów umowy, która została zawarta pomiędzy KNF i Deloitte. Nie otrzymała ich, więc zwróciła się do sądu, który nakazał ich przekazanie. Tak się nie stało.

• Z posiadanych przez Kasę Krajową informacji wynika też, że możemy mieć przynajmniej w jednym przypadku do czynienia z naruszeniem przepisów prawa polegającym na tym, że badanie zostało rozpoczęte, a data rozpoczęcia badania jest wcześniejsza niż data podpisania umowy między Komisją Nadzoru Finansowego i firmą audytorską. Myślę, że to jest również kwestia, którą należałoby wyjaśnić – mówił Matusiak.

Prezes Krajowej SKOK poinformował też, że pracownik Deloitte przeprowadzający audyt w kasach natychmiast po jego zakończeniu rozpoczął pracę w komercyjnym banku, który jest zainteresowany przejmowaniem SKOK-ów.

• W świetle opisanych zdarzeń, w naszej opinii, najpierw należy wyjaśnić wszelkie niejasności, a dopiero potem powinny zapadać jakiekolwiek rozstrzygnięcia o charakterze nadzorczym – mówił Rafał Matusiak.

Przedstawiciele Krajowej SKOK apelują o zaprzestanie politycznej nagonki na SKOK-i.

• Polityka nie powinna dyktować metod traktowania rynku finansowego. Dlatego chciałbym zaapelować o to, aby instytucje państwowe powstrzymały się od pochopnych działań mogących mieć daleko idące skutki zarówno dla reputacji jak i funkcjonowania kas – mówi prezes Rafał Matusiak.

Niezwykle istotne jest także wypracowanie dobrych rozwiązań prawnych dla spółdzielczych kas. Chodzi o prawo, które zapewni tym polskim instytucjom finansowym możliwość stabilnego funkcjonowania i rozwoju.

• Od dwóch i pół roku my takiej możliwości nie mamy. Jeżeli w ciągu niespełna trzech lat czterokrotnie zmienia się zasady prowadzenia rachunkowości, to jak w takiej sytuacji mówić o stabilnym działaniu. Prawo to powinno uwzględniać także specyfikę działalności SKOK-ów. SKOK-i nigdy nie były, nie są i nie zamierzają być bankami. SKOK-i, podobnie jak unie kredytowe działające w ponad 100 krajach na świecie realizują pewną misję, polegającą na dostarczaniu usług finansowych przede wszystkim osobom niezamożnym. Prawo, które obecnie nas obowiązuje w mojej opinii w żaden sposób tej kwestii nie uwzględnia – mówi Rafał Matusiak.