TYLKO U NAS
Polska gospodarka: Post-COVID-19
COVID-19 to ogromny i niezasłużony test funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki, a także polityki i to również w wymiarze międzynarodowym. My w Polsce nie przegraliśmy, ale też nie odnieśliśmy bezdyskusyjnego zwycięstwa – pisze prof. Leszek Dziawgo, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu na łamach „Polskiego Kompasu 2020”
Jednak w każdym nieszczęściu należy poszukiwać pozytywów. Można więc zaryzykować tezę, iż chyba, jak nigdy dotąd, wzrosła w społeczeństwie i szczególnie w polityce świadomość znaczenia gospodarki i przedsiębiorców. Wcześniejsza codzienność pozwalała niemal marginalizować działalność gospodarczą. Dzień, jak co dzień. Dopiero kilkanaście tygodni zamknięcia gospodarki pozwoliło na realne docenienie wagi aktywności gospodarczej naszych przedsiębiorców. Przecież pieniądze do budżetu państwa ktoś wpłaca. Na podatki trzeba zarobić.
Wskazując na konieczne działania wspierające gospodarkę należy zaznaczyć, iż liczy się nie tylko bezpośrednie wsparcie finansowe dla przedsiębiorców. Wielka Bitwa o Gospodarkę dopiero się rozpoczyna i są konieczne zintegrowane działania w zakresie: - wsparcia finansowego – bezpośrednie (programy pomocowe: podatki, ZUS, rządowe tarcze), - inwestycji publicznych, - inwestycji zagranicznych, - wsparcia prawnego, - wsparcia w zakresie polityki pieniężnej NBP.
W każdym zakresie konieczna jest ścisła współpraca ze środowiskami przedsiębiorców i samorządowców. Wcześniejsze animozje pomiędzy rządem, biznesem i samorządem nie mogą stanowić przeszkody dla porozumienia. Stawka jest zbyt duża, a ryzyko kryzysu zbyt wysokie.
Wsparcie finansowe dla przedsiębiorców jest tematem szerokiej dyskusji. Każde kolejne posunięcie powinno być coraz doskonalsze. Konieczne będą również inwestycje publiczne na obszarze całego kraju, aby aktywizować podmioty gospodarcze lokalnie. Skala inwestycji powinna być adekwatna do potrzeb lokalnych i nakierowana na długoterminowy rozwój potencjału gospodarczego regionu. Nie mogą to być zatem inwestycje zorientowane jedynie na proste finansowe zasilanie gospodarki. W aktualnej sytuacji nie potrzebujemy kolejnych ścieżek rowerowych i placów zabaw dla bezrobotnych, tylko dlatego, aby przedsiębiorstwa otrzymały zlecenia. Inwestycje mają zwiększać potencjał gospodarczy regionu w ujęciu wieloletnim i pobudzać inwestycje prywatne polskiego biznesu.
Wyzwaniem jest i będzie pozyskiwanie zagranicznych inwestycji. To ważny czynnik wzrostu i rozwoju polskiej gospodarki. Mając na uwadze repolonizację gospodarki należy też mieć świadomość, iż w globalnej gospodarce szerokie i dynamiczne relacje ze światową gospodarką są podstawą nie tylko dobrych wyników w handlu zagranicznym, ale także postępu technologicznego. Bardzo ważnym atutem w rywalizacji o zagraniczny kapitał i know how są również aspekty prawne.
Tymczasem, najrzadziej podejmowanym tematem zwiększenia efektywności gospodarki w Polsce jest właśnie kwestia przeregulowania prawnego funkcjonowania podmiotów gospodarczych. Być może wcale nie trzeba tylko wielkich nakładów finansowych, ale samo poluzowanie regulacji prawnych wyzwoli dodatkowy potencjał polskiej gospodarki. Niestety, dopiero COVID-19 może stanowić doskonały powód racjonalizacji prawnych ram funkcjonowania naszej gospodarki. Każdy kapitał i wielki i mały jest zawsze mile widziany, ale może dobrze będzie też nie przeszkadzać gospodarce poprzez przesadne regulacje?
Jeszcze innym atutem w walce z kryzysem jest polityka monetarna NBP. Z całą pewnością jest ona prowadzona życzliwie wobec społeczeństwa i biznesu. Jednak zauważalny jest już poważny dysonans pomiędzy stopami procentowymi NBP, inflacją a oprocentowaniem depozytów. Należy podkreślić, iż NBP określa ekonomiczne fundamenty funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki. To ogromna władza i odpowiedzialność. Na podstawie dotychczasowych działań NBP można oczekiwać kolejnych efektywnych działań aktywizujących gospodarkę w zgodzie w realiami ekonomicznymi. Niezależność monetarna Polski jest w aktualnej sytuacji ogromną zaletą.
Rozważając możliwe scenariusze działań antykryzysowych należy też wziąć pod uwagę sytuację międzynarodową. Nie wszystko bowiem zależy tylko od nas samych. Ważne jest, jak poradzą sobie gospodarki naszych największych partnerów handlowych, a w tym przede wszystkim Niemiec. Należy bowiem zauważyć, iż dywersyfikacja polskiego eksportu jest dosłownie niemal zerowa. Blisko 30 proc. naszego eksportu to właśnie Niemcy. Do tego dochodzą pozostałe państwa Unii Europejskiej. Dane ze światowej i europejskiej gospodarki są po prostu katastrofalne. Zadaniem polityki gospodarczej Post-COVID-19 będzie zatem również realna dywersyfikacja polskiego eksportu dla bezpieczeństwa funkcjonowania własnej gospodarki. Pamiętając o znaczeniu inwestycji zagranicznych w Polsce, należy przy okazji pamiętać o różnicy pomiędzy PKB a PNB, aby nie ulec powszechnej i nieuzasadnionej ekscytacji. Ujmując rzecz w uproszczeniu, PKB to suma dóbr i usług wytworzona w danym kraju bez względu na własność kapitału. Natomiast PNB, to suma dóbr i usług wytworzona przez narodowy kapitał bez względu na miejsce prowadzonej działalności gospodarczej. Kraje rozwijające się powinny szczególnie zwracać uwagę właśnie na PNB.
Ponadto, osobnym problemem jest Unia Europejska. Unia znajduje się obecnie w stanie wręcz egzystencjalnego kryzysu. Pomijając górnolotne hasła, należy zauważyć, iż fundamentem każdej unii, wspólnoty, czy państwa jest zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa i dobrobytu. Czy UE spełnia aktualnie te bardzo proste wymagania? Jedyna nadzieja jest taka, że w zasadzie wszystkie kłopoty UE wykreowała na własne życzenie. To właśnie jest optymistyczne, bowiem oznacza, iż rozwiązanie tych problemów w dużej części zależy od nas samych – Europejczyków.
Konkluzja
COVID-19 to ogromne nieszczęście i trudny test sprawności funkcjonowania polityki, państwa, społeczeństwa i gospodarki. Każde zagrożenie może jednak być traktowane jako szansa. W Polsce niemal od zawsze funkcjonują niezależnie trzy światy: polityka i administracja – społeczeństwo – biznes. Działają one niezależnie od siebie i nie ufając sobie. Integracja tych osobnych światów to ogromna szansa dla rozwoju kraju. Wolna, Silna i Nowoczesna Polska to przecież nasza wspólna sprawa.
Parafrazując amerykańskie skróty życzmy sobie 8P:
- Pożytecznych Polityków,
- Przyjaznego Państwa,
- Prostego Prawa,
- Prostych Podatków.
Prof. Leszek Dziawgo, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Tekst prof. Leszka Dziawgo został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2020” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2020”:
APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ
HUAWEI APP GALLERY - KLIKNIJ TUTAJ
Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika
»» O roczniku „Polski Kompas 2020” i nagrodach Polskiego Kompasu czytaj tutaj:
Premiera rocznika Polski Kompas 2020
Nagrody Polskiego Kompasu przyznane
UWAGA OD REDAKCJI: wszystkie teksty zamieszczone w roczniku „Polski Kompas 2020” zostały przygotowane przez autorów i nadesłane do redakcji do 5 września 2020 roku
