TYLKO U NAS
Czy pandemia COVID-19 zagraża Polskiej Chemii?
Niezależnie od długości trwania wyhamowania gospodarki, spowodowanego COVID-19, już dzisiaj można powiedzieć, że powrót do sytuacji sprzed pandemii jest praktycznie niemożliwy. Przetrwają tylko firmy, które skutecznie dostosowują swoją strategię do zmian, stawiają na innowacje i nowe rozwiązania – pisze dr inż. Tomasz Zieliński, prezes zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego na łamach „Polskiego Kompasu 2020”
Pandemia COVID-19 wywołała kryzys praktycznie w każdej sferze życia. Jeszcze nie tak dawno nikt nie spodziewał się, jakie skutki zarówno zdrowotne, jak i gospodarcze może wywołać koronawirus i że będzie zjawiskiem globalnym. Zamrożenie światowych gospodarek w pierwszym okresie pandemii klarownie pokazało, jakim łańcuchem naczyń połączonych jest przemysł. Aby zrozumieć wszystkie zależności, należy myśleć nie tylko z perspektywy poszczególnych sektorów lub branż, ale potrzebne jest podejście holistyczne. Wiele obszarów nie może funkcjonować bez siebie nawzajem i na przestrzeni ostatnich miesięcy musiało na nowo się zdefiniować. Przemysł chemiczny, który jest bardzo istotnym sektorem dla polskiej gospodarki również musiał odnaleźć się w nowej, niełatwej roli.
Chemia to skomplikowany i wielowątkowy obszar gospodarczy. To sektor, który dostarcza wiele półproduktów i dóbr gotowych do innych dziedzin, bez których po prostu nie mogą normalnie funkcjonować. Pandemia pokazała jak wiele zależy od produktów wywodzących się z sektora chemicznego, uwzględniając choćby tak ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa towary, jak preparaty do dezynfekcji, środków ochrony osobistej czy leki. itp. Z innej strony, utrudnienia rynkowe spowodowane pandemią wstrzymały wiele działalności np. w transporcie i dystrybucji, czy też w imporcie czy eksporcie towarów i surowców. W przypadku wielu firm z sektora, których produkcja jest procesem ciągłym i nie jest możliwe wyłączenie technologii w trybie natychmiastowym, te utrudnienia były szczególnie dotkliwe.
Mimo podjętych działań zaradczych przez wiele firm chemicznych, pandemia COVID-19 wpłynęła negatywnie na branżę, a zwłaszcza na podsektor gumy i tworzyw sztucznych. Początek pandemii to nagły ubytek ok. 8 000 miejsc pracy po kwietniu 2020 r., w sumie ok. 14 000 miejsc na koniec czerwca, w porównaniu do początku 2020 roku. Warto dodać, że w analogicznym okresie w całym polskim przemyśle ubyło ok. 113 000 miejsc pracy, zatem udział polskiej chemii jest znaczny – wynosi aż 12 proc. Dodatkowo produkcja sprzedana w chemii, podobnie jak w całym przemyśle w Polsce, zauważalnie wyhamowała w kwietniu 2020 r. Spadek wyniósł aż ok. 25 proc., w porównaniu do początku stycznia 2020 r. Dobrym sygnałem są natomiast dane z czerwca, sytuacja się trochę poprawiła, ale nadal spadek wartości produkcji sprzedanej sięgnął ok. 11 proc. Trudno jednoznacznie przewidzieć, kiedy sytuacja w polskiej chemii się poprawi. Wszystko zależy od dalszego rozwoju pandemii i wprowadzonych działań zapobiegawczych.
Niezależnie od długości trwania wyhamowania gospodarki, spowodowanego COVID-19, już dzisiaj można powiedzieć, że powrót do sytuacji sprzed pandemii jest praktycznie niemożliwy. Zmienił się łańcuch dostaw, co wpłynęło na zmianę pozycji rynkowej poszczególnych podmiotów. Muszą one na nowo zbudować swoją konkurencyjność, gdyż działają już w innym otoczeniu biznesowym. Przetrwają tylko firmy, które skutecznie dostosowują swoją strategię do zmian, postawiają na innowacje i nowe rozwiązania. Jednak skuteczność wprowadzonych działań, nie zależy tylko od samych podmiotów z sektora chemicznego.
Istotną rolę w walce z pandemią odgrywa także aktualny system prawny, zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim. Branża chemiczna w Polsce stanowi ok. 17 proc. udziału w całości przemysłu. Jej rola jest więc nie do przecenienia, dlatego ważne jest, aby administracja państwowa i europejska wspierała branżę. Obecnie liczba regulacji jest tak duża, że utrudnia to normalne funkcjonowanie, zwłaszcza w czasie pandemii. Przemysł chemiczny potrzebuje dialogu i wsparcia administracji, zwłaszcza jednoznacznych i stabilnych regulacji prawnych. Polska Chemia jest odpowiedzialną branżą, która niejednokrotnie wdraża wewnętrzne regulacje, które są znacznie bardziej restrykcyjne niż obowiązujące prawnie normy. Przemysł chemiczny potrzebuje jednak konkretnych i uproszczonych aktów prawnych, które w racjonalny sposób będą stymulować rozwój nie tylko branży, ale i całej gospodarki. Stabilne, konkretne regulacje konieczne są, aby właściwie opracować wieloletnie plany rozwojowe poszczególnych podmiotów z branży chemicznej, które zniwelują skutki zamrożenia gospodarki z powodu pandemii COVID-19.
Niewątpliwie duży wpływ na branżę chemiczną , będą też miały kwestie związane z ochroną środowiska naturalnego, a zwłaszcza europejskie prawo o klimacie ustanawiające cel neutralności klimatycznej na 2050 r., strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważenia oraz nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym. Wiosną 2020 r. Polska Izba Przemysłu Chemicznego przeprowadziła badanie wśród swoich członków. Otrzymane wyniki pokazały, że zdecydowana większość uważa, iż realizacja założeń i inicjatyw Europejskiego Zielonego Ładu stwarza szanse rozwoju i pobudzenia innowacji, a także inwestycji w przemyśle chemicznym w Polsce. Równocześnie jednak może stanowić szereg zagrożeń i dodatkowych obciążeń. Europejski Zielony Ład w obecnej formie powoduje zwiększenie liczby regulacji prawnych i nowych obostrzeń, nakłada na firmy dodatkowe koszty związane z dostosowaniem się oraz zwiększa ryzyko utraty konkurencyjności polskiej chemii na rynkach pozaeuropejskich. Potwierdza to nasze wieloletnie obserwacje – Polska Chemia jest branżą odpowiedzialną i ustabilizowaną ale do dalszego rozwoju niezmiennie potrzebuje racjonalnego wyznaczania długofalowych celów, a w obecnym, bardzo trudnym roku wsparcia.
Dr inż. Tomasz Zieliński, prezes Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego
Tekst prezesa PIPC został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2020” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2020”:
APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ
HUAWEI APP GALLERY - KLIKNIJ TUTAJ
Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika
»» O roczniku „Polski Kompas 2020” i nagrodach Polskiego Kompasu czytaj tutaj:
Premiera rocznika Polski Kompas 2020
Nagrody Polskiego Kompasu przyznane
UWAGA OD REDAKCJI: wszystkie teksty zamieszczone w roczniku „Polski Kompas 2020” zostały przygotowane przez autorów i nadesłane do redakcji do 5 września 2020 roku
