TYLKO U NAS
Polski Ład to szansa na zmianę cywilizacyjną
Dzisiaj wracamy na drogę dynamicznego rozwoju, którą rozpoczęliśmy w 2015 r., ale robimy to z większą odwagą, z jeszcze większym zaangażowaniem, ze śmiałą wizją, która ma Polsce przywrócić należną jej pozycję w Europie i na świecie, a nam, Polakom – dumę i świadomość własnej tożsamości – pisze na łamach „Polskiego Kompasu 2021” wicepremier Piotr Gliński
W grudniu 1944 r. wycofujący się ze stolicy Niemcy, już po Powstaniu Warszawskim, wysadzili symbol Warszawy – Pałac Saski. To był jeden z ostatnich aktów tego, co możemy określić jako planowe ludobójstwo kulturowe. Jego celem było zniszczenie Polaków jako wspólnoty kulturowej i politycznej. A jednak – ogromnym wysiłkiem naszych rodaków, którzy się na to nie godzili, którzy nie pozwolili stłamsić ani zniszczyć polskości – udało się powstrzymać ten plan. Dzisiaj odbudowa Pałacu Saskiego staje się materialnym symbolem zmiany, która zachodzi w naszej wspólnocie. Zmiany, która obejmuje wszystkie istotne wymiary istnienia wspólnoty i która dla Polski jest szansą na zmianę cywilizacyjną.
Nie bez przyczyny przychodzi ona po czasie pandemii, który w wielu dziedzinach życia okazał się wielkim wyzwaniem, złamał wiele schematów i wytrącił nas z utartych torów funkcjonowania. Tak stało się m.in. w obszarach kultury i sportu, które wobec wprowadzanych ograniczeń i wymogów bezpieczeństwa sanitarnego musiały w znacznym zakresie zmienić paradygmat funkcjonowania. W kulturze kontakt z publicznością częściowo zastąpiły elektroniczne kanały komunikacji, sportowcy startowali na stadionach bez kibiców, zmieniły się kalendarze najważniejszych wydarzeń. W tym szczególnym czasie państwo polskie wspierało ludzi kultury i sportu poprzez różnorodne narzędzia oraz działania pomocowe. Instytucje kultury, artyści, organizatorzy wydarzeń sportowych i sportowcy w tych wyjątkowych warunkach nawet na chwilę nie zaprzestali swojej działalności, zapewniając odbiorcom możliwość obcowania z efektami swojej pracy – inaczej, niż do tego przywykliśmy, lecz dostarczając nam nie mniejszych emocji i przeżyć.
Dzisiaj wracamy na drogę dynamicznego rozwoju, którą rozpoczęliśmy w 2015 r., ale robimy to z większą odwagą, z jeszcze większym zaangażowaniem, ze śmiałą wizją, która ma Polsce przywrócić należną jej pozycję w Europie i na świecie, a nam, Polakom – dumę i świadomość własnej tożsamości. Polski Ład wymaga zarówno działań w obszarze symbolicznym – i takie podejmujemy, przystępując m.in. do odbudowy Pałacu Saskiego jako zwieńczenia powojennej odbudowy Warszawy i Polski po ponad 75 latach od zakończenia II wojny światowej czy porządkując obszar symboli i barw narodowych – jak i systemowym.
W obszarze kultury jednym z takich systemowych działań jest ustawa o uprawnieniach artysty zawodowego, która zapewni najmniej zarabiającym twórcom minimum bezpieczeństwa socjalnego w postaci dostępu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Jej istotą jest połączenie kwestii ubezpieczeń społecznych dla dużej części artystów, którzy pozostają poza tym systemem, z kwestią solidarności środowiskowej. Nie może być bowiem tak, że część bardzo ważnej społecznie grupy obywateli naszego państwa funkcjonuje w świecie śmieciówek, niestabilnego zatrudnienia i braku ubezpieczeń społecznych.
Systemowym projektem jest również wspieranie rozwoju i modernizacji polskich muzeów. Budowa sieci nowoczesnych muzeów to nasze zobowiązanie na 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu jest obecnie zaangażowane w ponad 100 projektów związanych z budową, rozbudową lub istotną modernizacją muzeów w całym kraju. Kolejnych ponad 100 instytucji w kraju i kilkanaście za granicą korzysta z naszego wsparcia w ramach programów ministra. Prowadzimy również intensywne prace nad systemowym wsparciem instytucji emigracyjnych i polonijnych, muzeów, bibliotek oraz archiwów, próbujących ocalić od zapomnienia ślady polskości rozsiane po wszystkich zakątkach świata. Bliskie finalizacji są m.in. prace zmierzające do objęcia stałą i zinstytucjonalizowaną opieką bezcennych zbiorów Biblioteki Polskiej w Paryżu. Wzmacniamy też instytucje odpowiedzialne za odzyskiwanie dóbr kultury utraconych w okresie II wojny światowej. Rozmiar strat poniesionych przez Polskę w czasie II wojny światowej jest do dziś niemożliwy do precyzyjnego określenia. Szacunki powojenne mówiły o ponad 516 tys. zrabowanych lub zniszczonych dziełach sztuki. Mimo upływu ponad 75 lat od momentu zakończenia wojny nie ustajemy w dokumentowaniu, poszukiwaniu i odzyskiwaniu strat. Dzięki współpracy z organami ścigania, przedstawicielami Krajowej Administracji Skarbowej, muzealnikami i wszystkimi innymi osobami, które weryfikują informacje na temat obiektów utraconych, od 2016 roku odzyskaliśmy ponad 500 dzieł sztuki.
Systemową zmianą w obszarze sportu jest wprowadzenie czterech nowych programów stypendialnych dla sportowców i trenerów, w tym programu „Sportowe nadzieje”, który będzie polegał na identyfikacji grupy 15–17-letnich zawodników z potencjałem w strategicznych dyscyplinach sportowych. Zostaną oni objęci długoterminową opieką szkoleniową przez polskie związki sportowe oraz Instytut Sportu. Uczestnicy programu uzyskają także dostęp do badań oraz wsparcia dietetyków, psychologów, fizjoterapeutów, tak aby w kluczowym momencie mogli wybierać karierę sportową z przeświadczeniem, że są pod najlepszą opieką. Młodym sportowcom chcemy zapewnić również odpowiednie warunki ekonomiczne, obejmując ich m.in. programem Team100, do tej pory kierowanym do zawodników w wieku 18–23 lata i zapewniając pewne standardy bytowe, które sprawią, że nie będą musieli w tak młodym wieku dokonywać dramatycznych wyborów życiowych.
Równolegle rozwijamy infrastrukturę sportową – w obszarze sportu wyczynowego, w Centralnych Ośrodkach Sportowych – Ośrodkach Przygotowań Olimpijskich poprzez budowę wysokospecjalistycznych obiektów (hal sportowych, skoczni, bieżni, boisk), modernizację istniejącej bazy noclegowej oraz treningowej, jak i w obszarze sportu powszechnego. Do 80 proc. podnieśliśmy poziom dofinansowania na budowę niemal 300 sal gimnastycznych i 100 basenów w gminach, które do tej pory nie dysponują takimi obiektami. Planujemy modernizację co najmniej 300 obiektów dostępnej dla wszystkich infrastruktury sportowej, centrów sportowych czy ogólnodostępnej infrastruktury fitness. Te inwestycje mają na celu nie tylko przyciągnięcie do sportu dzieci i młodzieży, z których w przyszłości wyrosną nasze przyszłe kadry i reprezentacje narodowe, lecz także zwiększenie dostępności zajęć z zakresu aktywności ruchowej dla jak najszerszego grona uczestników w każdym wieku. To dla nas również kwestia cywilizacyjna i kulturowa.
Jako wspólnota wciąż potrzebujemy wzmacniać aktywność obywatelską, dlatego przygotowaliśmy także rozwiązania wspierające organizacje pozarządowe i inicjatywy obywatelskie, m.in. program grantowy na działania projektowe młodych ludzi, którzy w lokalnych społecznościach we współpracy z radami gmin będą projektowali atrakcyjne rozwiązania angażujące młodzież. Planujemy też wprowadzić większą transparentność działań NGO-sów i uproszczenie publicznego dostępu do informacji o organizacjach. To, co do tej pory było dobrą praktyką liderów III sektora, będzie obowiązkiem dla dużych NGO-sów. Głęboko wierzę, że rozwiązania Polskiego Ładu pomogą wspierać wspólnotę obywatelską i będą dla Polski zmianą o charakterze cywilizacyjnym, której katalizatorem stało się trudne doświadczenie pandemii.
Piotr Gliński Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego
Tekst wicepremiera Piotra Glińskiego został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2021” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2021”:
APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ
HUAWEI APP GALLERY - KLIKNIJ TUTAJ
Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika
UWAGA OD REDAKCJI: wszystkie teksty zamieszczone w roczniku „Polski Kompas 2021” zostały przygotowane przez autorów i nadesłane do redakcji do 2 września 2021 roku
