To szok – uwaga na sok!
Soki – wokół nich z biegiem czasu narosło wiele mitów. Jedni uwielbiają i wynoszą na piedestał, a drudzy unikają jak ognia. Czy są zdrowe? Jakie wybierać i czy warto je pić?
Dlaczego warto pić soki?
Soki są wygodnym i łatwym sposobem na dostarczenie organizmowi witamin i składników mineralnych. Są dobrze przyswajalne i zawierają cenne elementy, które znajdziemy też w całych owocach. Świeżo wyciśnięte soki zawierają błonnik. Mogą stanowić jedną z pięciu porcji owoców i warzyw dziennie (powinno się jeść 450g owoców i warzyw dziennie), jednak warto na tym poprzestać. Wynika to z faktu, iż sok zawiera zdecydowanie więcej cukru i kalorii niż same owoce. Do wytworzenia jednej szklani soku np. możemy użyć aż sześciu pomarańczy, to liczba owoców, którą dość trudno zjeść na raz.
Czy są dobre dla wszystkich?
Tak, będą dobrym rozwiązaniem dla większości osób, z wyjątkiem osób borykających się z insulinoopornością i cukrzycą typu 2, a to ze względu na relatywnie dużą ilość cukru w porcji soku. Jeżeli już osoby te zdecydują się na wypicie soku, to dobrze byłoby, aby do tego zjadły też posiłek bogaty w białko i tłuszcz. Zrównoważy to indeks glikemiczny danego dania. Szczególnie polecane są osobom starszym i z problemami z przeżuwaniem oraz osobom, które nie przepadają za warzywami. Bedą bowiem świetnym sposobem na przemycenie ich do diety.
Jakie wybrać? Owocowe? Warzywne? Czy mieszane?
Najlepszym wyborem będą te warzywne, jednak z powodu ich mało słodkiego i neutralnego smaku, producenci najczęściej mieszają je z owocami. W sklepach znajdziemy soki w lodówkach. Te są świeższe i nie są pasteryzowane. Jednak łatwiej się psują i powinno się je spożyć tego samego dnia po otwarciu. Proces pasteryzacji soków nieznacznie wpływa na zawartość witamin i składników mineralnych, lecz jednocześnie wzrasta ich przyswajalność i trwałość. Oczywistym wyborem jest, że lepsze będą te wykonane samodzielnie w domu. Będzie to tańsze i sok będzie świeższy, ale często przysparza to kłopotów i zabiera dużo czasu.
Czym się kierować przy wyborze soku?
Warto wrzucić między bajki zapewnienia producentów wielu napojów owocowych, że ich produkt jest bez dodatku cukru. Wedle prawa unijnego do soków (100 proc.) nie można dodawać cukru. Lepiej zatem sięgać po soki niepasteryzowane i jednodniowe, a ostrożnie traktować soczki, napoje, napitki, herbatki, „vity”, owoco-cośtam, jak np. owocowe syropy (które ostatecznie okazują się syropami glukozowo-fruktozowymi). Zwróćmy uwagę na ilość soku w soku oraz na nazwę. Producenci często chcą zachęcić nas wymyślnymi nazwami, które mają rozbudzić naszą wyobraźnię. Kupujmy te o prostych i krótkich nazwach. Na pewno unikajmy wszelkiego rodzaju napojów. Zawierają one dużo barwników, konserwantów, aromatów i mało soku (zwykle 3-20%). Wracamy zatem do stałego już w artykułach o żywieniu i diecie apelu – czytajmy etykiety!
Soki mogą stanowić wartościowy element diety. Należy jednak pamiętać, aby nie przesadzać z ich ilością. Lepiej wybierać świeże owoce i warzywa. Nie tylko będziemy bardziej nasyceni, lecz również dostarczymy sobie zdecydowanie mniej kalorii.
Filip Siódmiak
