Resolution ubezpieczycieli na tle rozwiązań bankowych

Warto wdrożyć supergwaranta na rynku finansowym, czyli zintegrować system gwarantowania depozytów, system rekompensat strat odniesiony do rynku kapitałowego oraz system gwarantowania na rynku ubezpieczeniowym – wskazuje w swoim stałym felietonie na łamach „Gazety Bankowej” prof. Małgorzata Zaleska.

Unijne zasady resolution odniesione do podmiotów sektora bankowego zostały wdrożone w odpowiedzi na skutki globalnego kryzysu finansowego 2007+. Zostały one uzupełnione o analogiczne rozwiązania wobec wybranych podmiotów rynku kapitałowego. Dotychczas nie było jednak stosownych przepisów odniesionych do trzeciego, istotnego segmentu rynku finansowego, tzn. zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Sytuację tę zmienia dyrektywa IRRD (Insurance Recovery and Resolution Directive).

Dyrektywa w zakresie działań naprawczych (recovery) oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (resolution) została przyjęta przez Parlament Europejski 23 kwietnia 2024 r. Niemniej jednak, uwzględniając koniec kadencji Parlamentu Europejskiego, tłumaczenie dyrektywy i jej publikacja w Dzienniku Urzędowym oraz implementacja przewidziane są dopiero pod koniec bieżącego roku. Ponadto planowane jest wydanie standardów technicznych i wytycznych. Zatem najwcześniej po przyjęciu/opublikowaniu wszystkich dokumentów możliwa będzie kompleksowa ocena skutków wdrożenia recovery i resolution w sektorze ubezpieczeń.

Zanim omówione zostaną główne rozwiązania IRRD, trzeba wspomnieć o specyfice działalności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji na tle sektora bankowego. Unijny sektor bankowy dominuje na wspólnotowych rynkach finansowych, co jednak nie usprawiedliwiało braku jednolitych zasad radzenia sobie z problemami finansowymi ubezpieczycieli.

Należy docenić wdrożenie przepisów w zakresie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w sektorze ubezpieczeń w postaci dyrektywy, co oznacza minimalną harmonizację i daje poszczególnym państwom pewną swobodę w kształtowaniu rozwiązań krajowych. Równocześnie trzeba podkreślić, że IRRD pozostawia swobodę państwom członkowskim w zakresie powierzenia zadań organu resolution już funkcjonującej lub powołania nowej/odrębnej instytucji.

Pod koniec 2021 r. Komitet Stabilności Finansowej (KSF) powierzył Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu (BFG) przygotowania do utworzenia organu resolution dla sektora ubezpieczeń w Polsce. BFG odpowiada już za resolution banków i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych (SKOK- -ów), domów maklerskich oraz KDPW-CCP. Tym samym podjęto działania w kierunku utworzenia zintegrowanego systemu resolution (resolution „pod jednym dachem”) dla całego polskiego rynku finansowego. Równocześnie warto zatem, po raz kolejny, pomyśleć o stworzeniu i w końcu wdrożyć supergwaranta na rynku finansowym, czyli zintegrować system gwarantowania depozytów, system rekompensat strat odniesiony do rynku kapitałowego oraz system gwarantowania na rynku ubezpieczeniowym.

Wracając do przepisów dyrektywy, IRRD będzie mogła być stosowana wobec wszystkich zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, ale obowiązek planowania resolution odniesiono do wybranych, istotnych zakładów rynku ubezpieczeniowego, a zatem zakres stosowania niektórych przepisów jest węższy niż stosownych regulacji odniesionych do sektora bankowego (dotyczą one bowiem wszystkich banków niezależnie od ich wielkości).

W celu funkcjonowania działań naprawczych i systemu resolution konieczne są źródła finansowania. Odmiennie niż w przypadku resolution banków, w ubezpieczeniach nie przewiduje się jednolitego unijnego funduszu. Koszty opracowania planów naprawy przez zakłady, przeprowadzania resolution oraz funkcjonowania organu resolution mają być pokrywane w ramach krajowych mechanizmów finansowych przez ubezpieczycieli. Spowoduje to m.in. wzrost kosztów zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, co może się przyczynić do wzrostu cen produktów oferowanych przez wspomniane podmioty. Ponadto samo wdrożenie nowych regulacji przyczyni się do zwiększenia kosztów funkcjonowania nadzorowanych podmiotów, ale jednocześnie – co ważne – do poprawy bezpieczeństwa. Sposobem na zniwelowanie wspomnianych kosztów może być z pewnością umiejscowienie organu resolution dla sektora ubezpieczeń w BFG, który posiada już doświadczenie i infrastrukturę pod resolution.

Prof. Małgorzata Zaleska, Dyrektor Instytutu Bankowości SGH, Członek korespondent PAN

Więcej informacji i komentarzy ze świata finansów i gospodarki czytaj w aktualnym lipcowo-sierpniowym wydaniu „Gazety Bankowej” (nr 07-08/2024), dostępnym także jako e-wydanie, także na iOS i Android

Szczegóły, jak zamówić e-wydanie „Gazety Bankowej”, kliknij tutaj