Koniec Getin Noble Banku

I stało się. Po raz czwarty w polskim sektorze bankowym została wdrożona przymusowa restrukturyzacja banku (tzw. resolution). Tym razem resolution dotyczy Getin Noble Banku (GNB), tj. banku komercyjnego, giełdowego i stosunkowo znaczącego z punktu widzenia wielkości, biorąc pod uwagę wcześniejsze trzy procedury przymusowej restrukturyzacji. Warto przy tym podkreślić, że oba restrukturyzowane banki komercyjne (Idea Bank i Getin Noble Bank) wywodziły się z tej samej grupy kapitałowej i miały tego samego właściciela głównego.

Ponadto warto przypomnieć, że Getin Holding przejął w 2005 r. akcje Wschodniego Banku Cukrownictwa (WBC), który był restrukturyzowany na podstawie unikatowego wówczas rozwiązania, tzn. stworzenia konsorcjum 12 banków współfinansujących razem z BFG proces naprawy WBC, znajdującego się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Nie sposób oprzeć się więc wrażeniu, że historia zatoczyła koło, bowiem w ramach przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku System Ochrony Banków Komercyjnych (SOBK), utworzony w czerwcu tego roku przez osiem największych banków komercyjnych działających w Polsce, razem z BFG stworzył bank pomostowy VeloBank.

Podobnie jak we wspomnianych już podmiotach, tj. Wschodnim Banku Cukrownictwa oraz w Idea Banku, a także innych bankach podlegających procesom resolution/upadłości, problemy Getin Noble Bank nawarstwiały się latami. GNB notował nieprzerwanie straty roczne od 2016 r., a 29 kwietnia 2022 r. poinformował o wystąpieniu przesłanki zagrożenia upadłością. Tym samym tak daleko idące decyzje jak resolution/upadłość w stosunku do banków w bardzo trudnej sytuacji finansowej nie są podejmowane z dnia na dzień, a ponadto nikt nie powinien być nimi zbytnio zaskoczony. Charakterystyczne jest również to, że decyzje o resolution/upadłości podawane są do publicznej wiadomości z reguły w dniu poprzedzającym dni wolne od pracy (np. w odniesieniu do Getin Noble Banku w piątek, a Idea Banku w sylwestra). To charakterystyczne nie tylko z punktu widzenia doświadczeń krajowych, lecz również globalnych. Pozwala to bowiem m.in. wygospodarować dodatkowy czas na wdrożenie procesu i uspokojenie sytuacji na rynku w celu zapewnienia stabilności sektora bankowego, a ponadto w dni wolne od pracy z reguły przepływa mniej środków finansowych niż w dni robocze.

Należy także nadmienić, że podstawowe symptomy przewidziane w ramach systemów wczesnego ostrzegania o problemach finansowych banków z dużym wyprzedzeniem wskazywały na ryzyko zaprzestania funkcjonowania Getin Noble Banku. Wymienić można m.in. wysoką stratę (w chwili podjęcia decyzji o resolution przewyższającą fundusze własne) oraz oferowanie ponadprzeciętnego oprocentowania depozytów.

Wyższe oprocentowanie depozytów niż w innych bankach przyciąga deponentów, przy czym może dziwić, że deponenci powierzyli GNB aż 3,5 mld zł depozytów, które nie podlegały pod gwarancje BFG. Równocześnie trudno było przewidywać „zwykłą” upadłość banku (zamiast resolution) i wypłatę przez BFG kwot gwarantowanych w wysokości 36 mld zł, pamiętając o zasadzie „zbyt duży, żeby upaść”.

Na zakończenie trzeba unaocznić, że za problemy banków poddanych procesom resolution/upadłości płacą niestety w zasadzie pośrednio wszyscy klienci bankowi i bezpośrednio funkcjonujące banki.

Prof. Małgorzata Zaleska, Dyrektor Instytutu Bankowości SGH, Przewodnicząca Komitetu Nauk o Finansach PAN, Członek korespondent PAN

Więcej informacji i komentarzy ze świata finansów i gospodarki czytaj w bieżącym wydaniu „Gazety Bankowej” (nr 11/2022), dostępnym także jako e-wydanie, także na iOS i Android

Szczegóły, jak zamówić e-wydanie „Gazety Bankowej”, kliknij tutaj