Informacje
Pracownik nie może zrezygnować z prawa do odpoczynku / autor: Pixabay
Pracownik nie może zrezygnować z prawa do odpoczynku / autor: Pixabay

Koniec września tuż-tuż! Czas na kluczową decyzję

Zespół wGospodarce

Zespół wGospodarce

Portal informacji i opinii o stanie gospodarki

  • Opublikowano: 15 września 2025, 09:00

  • Powiększ tekst

Zaległy urlop to niewykorzystany czas wolny z poprzedniego roku, który należy rozpocząć najpóźniej do 30 września roku następnego. – To rozwiązanie chroni pracownika, a jednocześnie nakłada konkretne obowiązki na obie strony stosunku pracy – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac w Systim.pl. - Ekwiwalent pieniężny przysługuje wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach, np. przy zakończeniu zatrudnienia, a jeśli urlop nie zostanie rozpoczęty w terminie, roszczenie przedawnia się po trzech latach.

Pracownik ma prawo do wypoczynku, ale jego realizacja wymaga współdziałania z pracodawcą.

Co musi zrobić pracownik?

Obowiązkiem pracownika jest składanie wniosków urlopowych, proponowanie terminów i zgłaszanie gotowości do wykorzystania wolnych dni.

Jeżeli jednak pracodawca wskaże termin wykorzystania urlopu, pracownik jest zobowiązany go uszanować. – Odmowa może zostać potraktowana jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i prowadzić do konsekwencji dyscyplinarnych –zaznacza ekspertka.

Co ważne, przepisy wskazują, że chociaż urlop nie przepada, to jego dochodzenie jest ograniczone trzyletnim terminem przedawnienia – po tym okresie roszczenie wygasa.

Jakie obowiązki spoczywają na pracodawcy?

Po stronie pracodawcy spoczywa pełna odpowiedzialność za prawidłowe gospodarowanie urlopami. Zgodnie z art. 168 Kodeksu pracy ma on obowiązek udzielenia zaległego urlopu najpóźniej do 30 września roku następnego.

Jeżeli pracownik nie składa wniosków, pracodawca powinien samodzielnie wyznaczyć termin i skierować pracownika na urlop, nawet bez jego zgody – taki obowiązek wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego, które podkreśla nadrzędny charakter prawa do wypoczynku.

Pracodawca powinien też uwzględniać plan urlopów w harmonogramie pracy i dbać o równomierne rozłożenie nieobecności w zespole. Zaniechanie w tym zakresie stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownik.

To właśnie pracodawca ponosi odpowiedzialność za prawidłowe planowanie i organizację procesu udzielania urlopów, a niedopełnienie tego obowiązku naraża go zarówno na konsekwencje finansowe, jak i utratę zaufania pracowników - podkreśla Beata Tęgowska.

Pracownik nie może zrezygnować z prawa do odpoczynku

Zaległy urlop wypoczynkowy to narzędzie prawne, które z jednej strony chroni zdrowie i dobrostan pracownika, a z drugiej wymaga od pracodawcy skrupulatności w zakresie planowania i nadzoru. Pracownik nie może zrezygnować z prawa do odpoczynku, a pracodawca ma obowiązek dopilnować, aby urlop został udzielony w odpowiednim czasie.

Urlop nie jest więc tylko formalnością, lecz realnym narzędziem ochrony przed wypaleniem zawodowym i zapewnienia równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Dodatkowo, przestrzeganie przepisów w tym zakresie buduje wizerunek pracodawcy jako rzetelnego i dbającego o interesy zatrudnionych, co może mieć kluczowe znaczenie dla retencji i motywacji pracowników.

Prawidłowe zarządzanie urlopami zmniejsza także ryzyko sporów sądowych i kontroli ze strony Państwowej Inspekcji Pracy, która szczególnie wnikliwie analizuje przypadki niewykorzystanych urlopów. - Ostatecznie zaległy urlop to nie tylko obowiązek prawny, ale także inwestycja w efektywność organizacji i długoterminowe bezpieczeństwo relacji pracowniczych – podsumowuje Beata Tęgowska.

Materiały prasowe Systim.pl, oprac. sek

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje

»» O bieżących wydarzeniach w gospodarce i finansach czytaj tutaj:

Najbogatszy człowiek świata kupi TVN?

Mamy mistrza latania na Husarzu!

Manewry Zapad-25, czyli wielka maskirowka Rosjan

»»Prof. Piotr Grochmalski: po ataku dronów o konsekwencjach rosyjskich działań – oglądaj na antenie telewizji wPolsce24!

Dziękujemy za przeczytanie artykułu!

Pamiętaj, możesz oglądać naszą telewizję na wPolsce24. Buduj z nami niezależne media na wesprzyj.wpolsce24.

Powiązane tematy

Zapraszamy do komentowania artykułów w mediach społecznościowych