Jak naprawdę wygląda rosyjska gospodarka – analiza

Sankcje nie rujnują gospodarki Rosji? Rekordowa nadwyżka: 238 mld dolarów

Mimo ogromnych spadków cen ropy i gazu na światowych rynkach oraz odejścia europejskich odbiorców od dostaw surowców energetycznych z Rosji nadwyżka handlowa tego kraju przez trzy kwartały 2022 r. wzrosła aż 21-krotnie – z 13,5 do 238 mld USD. Da-ne o produkcji i PKB Rosji wydają się już jednak skrajnie negatywne.

Od ponad roku rosyjskie wojska atakują Ukrainę. Zachód, który dość jednomyślnie stanął po stronie napadniętych, stara się osłabić pozycje agresora kolejnymi pakietami sankcji gospodarczych. Abstrahując od prognoz na 2023 r. obecne dane ekonomiczne wydają się korzystne dla Rosji.

Bogactwa Rosji: ropa i gaz

Największym produktem eksportowym Federacji Rosyjskiej jest sprzedaż paliw kopalnych i ich pochodnych, które stanowią 43 proc. krajowego eksportu. Po napaści na Ukrainę ceny surowców energetycznych wzrosły do najwyższych poziomów w XXI w. W minionych tygodniach doszło jednak do gwałtownych spadków. Ropa potaniała o ponad 40 proc. względem szczytu, a gaz aż o 74 proc. – wskazuje Grzegorz Dróżdż, analityk Conotoxia Ltd. (usługa inwestycyjna Cinkciarz.pl).

Co więcej, ogólna sprzedaż rosyjskiej ropy do największego europejskiego odbiorcy, czyli Niemiec, spadła o ponad 50 proc., a gazu ziemnego o 100 proc. Całkowity eksport surowców do Europy zmniejszył się o ponad 30 proc. Odbiorcy sukcesywnie przerzucają się na dostawy z państw skandynawskich oraz Stanów Zjednoczonych.

Eksport w górę, import w dół

Mimo ograniczeń w sprzedaży surowców do Europy oraz spadków cen szacunkowe dane Centralnego Banku Federacji Rosyjskiej za trzy kwartały 2022 r. mówią o ogromnej nadwyżce handlowej. W okresie od stycznia do września 2022 r. miałaby ona wynosić 238 mld USD, rosnąc aż 21-krotnie (poprzednio 13,5 mld USD) względem tego samego okresu 2021 r., czyli okresu sprzed napaści na Ukrainę. Te same źródła wskazują, że nadwyżkę miałby uzasadniać 69-procentowy wzrost wartości eksportu przy jednoczesnym spadku importu o 9,5 proc.

Sankcje trafiają w produkcję

Rosyjska gospodarka nie jest jednak wolna od problemów. Trzeba tu oddać celność ruchów Zachodu wymierzonych m.in. w rosyjski przemysł. Jego sektor drzewny zanotował we wrześniu ub.r. spadek o blisko 20 proc. w porównaniu z wrześniem 2021 r., a produkcja samochodów i sprzętu AGD spadła w tym samym czasie odpowiednio o 77 proc. i 50 proc. – komentuje Grzegorz Dróżdż, ekspert Conotoxia Ltd.

Sankcje Zachodu i wpływ wojny w Ukrainie wydają się odciskać swoje piętno także na PKB Rosji. Ostatni odczyt, za III kw. 2022 r., wyniósł minus 3,7 proc. r/r., a konsensus analityków na cały miniony rok sięga wartości minus 4 proc. r/r. Dla porównania roczny szacunek PKB za 2022 r. dla Chin wynosi plus 3 proc., dla USA 2,9 proc., a Niemiec 1,8 proc. na plusie.

Zwrot w stronę Azji

Rosja nie pozostaje jednak bezczynna w poszukiwaniu nowych rynków zbytu dla sprzedaży swoich surowców energetycznych. Środki na finansowanie zbrojeniowych wydatków (produkcji i zakupów) może pozyskiwać dzięki zwrotowi z Zachodu w stronę Azji.

Jak podaje Reuters, ok. 70 proc. styczniowych ładunków rosyjskiej ropy zmierza do Indii. Wartość eksportu Rosji do tego państwa wzrosła blisko 6-krotnie, do Chin o 56 proc., a do Turcji, która jest członkiem NATO, o 121 proc. rok do roku.

Grzegorz Dróżdż, analityk Conotoxia Ltd.