Witamina D – niejedno ma imię

Witamina D najbardziej kojarzona jest z leczeniem osteoporozy i krzywicy

Mało jednak mówi się o jej działaniu antydepresyjnym i przeciwcukrzycowym. Jest jedną z najważniejszych witamin, a jej nadmiar, jak i niedobór może być dla nas bardzo szkodliwy. Jakimi jeszcze właściwościami charakteryzuje się ta witamina?

Rodzaje i opis

Na ogólne pojęcie witaminy D składa się wiele jej rodzajów. Wyróżniamy witaminę D1, D2 oraz D3 (kalcyferol, ergokalcyferol i cholekalcyferol). Należą one do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, przez co nie są wydalane wraz z potem, czy moczem, a  magazynowane w wątrobie oraz tkance tłuszczowej. Najbardziej istotnymi dla zdrowia są witaminy D2 i D3. D2 występuje w roślinach, głównie grzybach, a D3 w organizmach zwierzęcych. Synteza D3 zachodzi w skórze dzięki cholesterolowi, po wystawieniu na działanie promieni słonecznych. Ma dużą odporność na działanie wysokich temperatur oraz długotrwałego przechowywania. Ciekawe jest to, że nazywana jest witaminą, a tak naprawdę pełni rolę prohormonów, ponieważ może być wytwarzana przez ludzki organizm. Właściwości

Odpowiada za rozmaite funkcje, od budowy i zdrowia kości, po zapobieganie nowotworom i przeziębieniu. Witamina D3 oddziałuje na:

• Układ kostny – poprzez regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, pośrednio wpływa na kształtowanie i mineralizację kości.

• Układ nerwowy – niedobór u ciężarnych może powodować autyzm płodu. Pomaga regulować sen oraz regeneruje neurony.

Oprócz tego wspomaga pracę mięśni i całego układu mięśniowego, zwiększa odporność, wspomaga tworzenie się szpiku kostnego, zapobiega niektórym nowotworom oraz polepsza ilość i jakość męskiego nasienia.

Mocne i zdrowe kości

Zwiększa wchłanianie wapnia oraz fosforu – dwóch najważniejszych minerałów odpowiadających za zdrowie układu kostnego. 40%, o tyle możemy zmniejszyć ryzyko chorób kostnych, przy regularnym dostarczaniu sobie witaminy D3. Niedobór tej witaminy będzie prowadził do produkcji parathormonu – hormonu wytwarzanego przez przytarczycę, który uwalnia wapń i fosfor z kości, zmniejszając jednocześnie ich stężenie w kościach. Prowadzi to do osteoporozy i krzywicy. Wapń wpływa również na przeprowadzanie impulsów nerwowych oraz skurczów mięśni. Dlatego też witamina D3 poprawi pracę układu nerwowego i mięśniowego.

Nowotwory

Przedstawiona w 2014 roku metaanaliza naukowców z Uniwersytetu w Edynburgu wykazała, że przyjmowanie optymalnych dawek witaminy D3 może w jakimś stopniu zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka oraz jego powikłań. Jednak obecnie prowadzone badania nie dają jednoznacznej odpowiedzi, czy witamina D3 faktycznie chroni przed nowotworami.

Układ sercowo-naczyniowy

Niedobór tej witaminy wpływa na dalsze przemiany angiotensynogenu w angiotensynę 2, która z kolei obkurcza naczynia krwionośne, zwiększając jednocześnie ciśnienie krwi. Utrzymuje one także odpowiedni poziom białka, wchodzącego z skład cholesterolu HDL. W badaniach obserwacyjnych zauważono, że u badanych nie zauważono spadku „dobrego cholesterolu”.

Odporność

Prawidłowy poziom witaminy D3 stymuluje ekspresję genów, wytwarzających antymikrobiologiczne peptydy. Zwalczają one wszelkich intruzów, które przedostaną się do wnętrza naszego organizmu.

Cukrzyca

Pod koniec XX. wieku udowodniono, że witamina D3 ma wpływ na prawidłową pracę komórek beta wysp trzustki. Stymuluje wydzielanie insuliny, przez co obniża poziom cukru we krwi i zapobiega cukrzycy.

Choroby neurologiczne

Zapewnienie sobie odpowiedniej dawki witaminy D3, wykazuje pozytywne działanie na proces degeneracji starych, zużytych neuronów oraz komórek mózgowych. Dzięki temu chroni przed depresją, Alzheimerem i stwardnieniem rozsianym. Duży procentowy udział depresji oraz gorszego samopoczucia obserwuje się w sezonie jesienno-zimowym, kiedy to kąt padania promieni słonecznych nie jest optymalny, potrzebny do endogennej produkcji tej witaminy. Z tego powodu zalecenia mówią, aby przyjmować dawki 2000 jednostek witaminy D od października do kwietnia.

Utrata masy ciała

W badaniach z Uniwersytetu w Minnesocie, udowodniono, że witamina D3 pozwala obniżyć poziom kortyzolu, który to sprzyja przybieraniu na wadze. Ponadto organizm przy prawidłowej podaży witaminy D wydziela więcej leptyny, czyli hormonu produkowanego w tkance tłuszczowej, odpowiadającego za odczuwanie sytości.

Filip Siódmiak