Nasza waga zależy od bakterii?

Coraz więcej dowodów wskazuje na powiązanie składu ilościowego i jakościowego drobnoustrojów zamieszkujących ludzkie jelita z rozwojem nadwagi oraz otyłości.

W ostatnim czasie publikowane są coraz bardziej wnikliwe prace naukowe, opisujące wpływ mikrobioty jelitowej na zdrowie oraz wiele innych funkcji życiowych człowieka.

Epidemia otyłości

Od końca lat 90. ubiegłego wieku i początku tego wieku liczba osób z nadmierną masą ciała nieustannie rośnie. Nie jest to błahy problem, gdyż mowa tu o epidemii choroby, jaką jest otyłość.

Zgodnie z przewidywaniami, do 2050 roku odsetek populacji ze stwierdzoną nadmierną masą ciała wyniesie przeszło 50 proc., co oznacza nieco ponad 4 miliardy ludzi.

I nie chodzi tylko o aspekty wizualne, ale przede wszystkim o zwielokrotnione ryzyko zapadnięcia na wiele współczesnych chorób cywilizacyjnych.

Dla porównania, osoby z prawidłową masą ciała z dużo większym prawdopodobieństwem dożyją sędziwego wieku bez obawy o powiązane z otyłością nadciśnienie tętnicze, udar mózgu, cukrzycę, nowotwory, miażdżycę, dyslipidemię itd.

Powiązanie z mikrobiotą

Jako jeden z wielu argumentów odpowiedzialnych za zwiększenie odsetka ludzi z nadwagą lub otyłością podaje się nieodpowiednią dietę, a więc i dysbiozę mikrobiomu jelitowego.

„Badania ostatnich lat wykazują, że istotną funkcję w utrzymaniu prawidłowej masy ciała odgrywają mikroorganizmy jelit. Wykazano, iż u osób z podwyższoną masą ciała występuje wyższa liczba bakterii należących do typu Firmicutes, natomiast u osób o prawidłowej masie ciała dominują szczepy Bacteroidetes i Actinobacteria” – podkreślają naukowcy z zespołu badawczego, który poddał drobiazgowej analizie stan mikrobioty jelitowej u polskich dzieci.

Analizy próbek kału zbieranych z trzech różnych grup: dzieci z prawidłową masą ciała, dzieci z nadwagą, dzieci otyłych, z jednej strony wskazują na wspominaną wcześniej zależność, natomiast z drugiej - pod względem liczebności bakterii szczepów Lactobacillus należących do najbardziej popularnych probiotyków, nie odnotowano statystycznie znaczących różnic pomiędzy badanymi trzema grupami dzieci.

W próbkach dzieci z nadwagą oraz otyłością stworzono również mniejszą koncentrację krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych oraz kwasu mlekowego, w porównaniu z dziećmi z prawidłową masą ciała.

Kto narażony?

Zdaniem ekspertów, do nieprawidłowości w obrębie mikrobioty jelitowej predysponuje nie tylko dieta, ale także antybiotykoterapia stosowana poniżej 2 roku życia, siedzący tryb życia, a także poród przez cesarskie cięcie.

Jak dbać o bakterie?

Naukowcy zaznaczają jednak, iż w łatwy sposób możemy dbać o nasze bakterie jelitowe. Najlepszym rozwiązaniem jest umiarkowana aktywność fizyczna (150-300 minut tygodniowo), dieta z dużą zawartością błonnika pokarmowego (25-45 g), spożywanie fermentowanych produktów (kefir, jogurt, maślanka, kombucha, ogórki kiszone, kapusta kiszona).

Filip Siódmiak

Źródło: „Mikroorganizmy jelitowe u polskich dzieci z nadwagą, otyłością i z prawidłową masą ciała” – prezentacja wyników projektu badawczego, sfinansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki, przeprowadzonego przez zespół badawczy z Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego w Częstochowie, Politechniki Łódzkiej oraz Instytutu Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka.